Bohater polskiej lewicy, społecznik, żołnierz - kim jeszcze był Stanisław Dubois?

Bohater polskiej lewicy, społecznik, żołnierz - kim jeszcze był Stanisław Dubois?

Dodano: 
Stanisław Dubois (fot.Domena Publiczna)
18 lipca 1936 roku bojówkarze Ruchu Narodowo-Radykalnego Falanga zranili nożami Stanisława Dubois – lewicowego działacza okresu międzywojennego. Wydarzenie to, jest okazją by przypomnieć kim był Stanisław Dubois.
Zagraniczne nazwisko Stanisław Dubois odziedziczył po dziadku. Karol August Dubois był oficerem armii napoleońskiej, który po 1812 roku pozostał na terenach polskich. Syn Karola, a ojciec Stanisława – Mieczysław, swoje życie związał z Warszawą. W stolicy pracował jako radca prawny w Kasie Przemysłowców Warszawy. W tym mieście urodził się Stanisław, dokładnie 9 stycznia 1901 roku.

Jeśli ktoś zdecydowałby się na ekranizację wydarzeń z życia Stanisława Dubois – musiałby zrealizować trylogię bądź miniserial. Mnogość ról, w jakich odnajdywał się ten pochodzący z Warszawy lewicowy działacz międzywojnia, powala na nogi.

Dubois przez 41 lat życia zdążył być: żołnierzem (brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, walczył w powstaniach śląskich), działaczem PPS i Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego, publicystą (był sekretarzem redakcji w magazynie „Robotnik”) i prawnikiem. Stanisław Dubois oprócz tego dwukrotnie sprawował mandat posła, był radnym Warszawy, twórcą i przewodniczącym Czerwonego Harcerstwa.

Kilkakrotnie był osadzany w więzieniach – ponieważ sprzeciwiał się rządom sanacyjnym trafił do twierdzy brzeskiej w 1930 r., po procesie, został skazany na 3 lata więzienia.

O jego pobycie w Brześciu pisał Zygmunt Zaremba: „Stasiek wyszedł z Brześcia wychudzony, wymizerowany, ale w najlepszej formie ducha. Stał się tylko bardziej zacięty, bardziej małomówny, więcej zamknięty w sobie. Mam wrażenie, że potworne przeżycia brzeskie stępiły w nim wrażliwość na metody komunistyczne. Od tej daty bowiem dostrzegaliśmy skłonność Dubois do szukania, a przynajmniej nieunikania kontaktów z komunistami… „

W 1939 roku brał udział w wojnie obronnej, a po przegranej Polski – działał w konspiracji antyhitlerowskiej. Za tę działalność, 21 sierpnia 1940 roku został zatrzymany przez Gestapo i uwięziony na Pawiaku. Po miesiącu przeniesiono go do obozu koncentracyjnego Auschwitz, skąd pod koniec listopada znów umieszczono go na Pawiaku. W połowie 1941 roku wysłano go do Auschwitz, gdzie spotkał m.in. rotmistrza Witolda Pileckiego. Został tam rozstrzelany 21 sierpnia 1942 r.