„Alianci wiedzieli co dzieje się w Polsce”
Dokumenty ONZ znajdują się obecnie w Nowym Jorku i zostały odtajnione w 2017 roku. Dzięki staraniom Magdaleny Gawin i wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego uzyskał do nich dostęp. W środę 14 lutego br. w siedzibie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego odbyła się konferencja prasowa z udziałem Magdaleny Gawin oraz zastępcy dyrektora Ośrodka Wojciecha Kozłowskiego. Podczas niej odbyło się przekazanie istotnej informacji opinii publicznej, w obecności byłej więźniarki Auschwitz-Birkenau Ireny Wiśniewskiej.
– W tych materiałach zawarte są raporty rządu polskiego w Londynie, który za pośrednictwem wywiadu i kontrwywiadu Armii Krajowej, informował Zachód o obozach koncentracyjnych w Polsce, o eksterminacji ludności cywilnej, o eksterminacji inteligencji oraz o Zagładzie Żydów europejskich i polskich – powiedziała na konferencji prasowej wiceminister kultury. – Były podawane wszystkie nazwy obozów koncentracyjnych i obozów śmierci, łącznie z ich lokalizacją. Alianci wiedzieli, co się dzieje w Polsce i nie podjęli żadnych akcji, żadnej prewencji, nie zbombardowali ani jednej linii kolejowej, która prowadziła wagony pełne ludzi do obozów i do komór gazowych – dodała.
Udostępnienie materiałów
Dokumenty Komisji po odtajnieniu w 2017 roku trafiły do The Wiener Library oraz School of Oriental and African Studies w Londynie, a także do Holocaust Memorial w Waszyngtonie. Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego jako jedna z pierwszych instytucji na świecie otrzyma dokumenty Komisji Narodów Zjednoczonych do spraw Zbrodni Wojennych. Cyfrowe kopie materiałów archiwalnych będą tam przechowywane i udostępniane badaczom.
Materiały zawierają m.in raporty rządu emigracyjnego w Londynie z lat II wojny światowej alarmujące aliantów o nasilającej się eksterminacji ludności polskiej oraz żydowskiej w obozach śmierci zbudowanych przez nazistów. Dokumenty te potwierdzają bezsporną wiedzę aliantów na temat działalności takich miejsc jak Auschwitz-Birkenau, oraz informacje na temat okrucieństw popełnianych przez niemieckiego okupanta. Raporty były wykorzystane w Procesach Norymberskich, po czym zostały utajnione na 70 lat.
Komisja Narodów Zjednoczonych ds. Zbrodni Wojennych
Komisja Narodów Zjednoczonych ds. Zbrodni Wojennych została ustanowiona na spotkaniu w Foreign Office w Londynie 20 października 1943 r. W skład Komisji weszli przedstawiciele rządów 17 państw członkowskich: Australii, Belgii, Kanady, Chin, Czechosłowacji, Danii, Francji, Grecji, Indii, Luksemburga, Holandii, Nowej Zelandii, Norwegii, Polski, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i Jugosławii. Pierwsze posiedzenie odbyło się 11 stycznia 1944 r., a prace trwały do końca marca 1948 r.
Archiwum komisji zawiera 450 tys. stron dokumentów. Są wśród nich akty oskarżenia przeciwko zbrodniarzom wojennym, relacje świadków, protokoły z posiedzeń, sprawozdania i korespondencja. Zgromadzone materiały archiwalne dotyczą ponad 30 tys. osobnych przypadków zbrodni wojennych, popełnionych podczas II wojny światowej przez państwa Osi.
Czytaj też:
73 lata temu wyzwolono obóz Auschwitz. „Rozmiarów zbrodni nie domyślało się nawet dowództwo”