– Kiedy kończyliśmy tę wielką walkę, na koniec mówiłem, że w tym miejscu będziemy się spotykać i mówić o stanie Rzeczypospolitej. Jednocześnie proponować, co robić dalej, by nie zniszczyć tego zwycięstwa. I przy tej rocznicy myślę, że o tym wszystkim będziemy mówić. Temu pokoleniu dano zwycięstwo, ale też od tego pokolenia żąda się nowych rozwiązań. Idzie nam to bardzo ciężko. Po braku wolności i demokracji, budowanie nowej rzeczywistości po komunizmie jest bardzo trudne – powiedział Lech Wałęsa podczas konferencji prasowej na wstępie obchodów 38. rocznicy Sierpnia'80. Były prezydent przemawiał obok liderki Nowoczesnej Katarzyny Lubnauer oraz szefa PO Grzegorza Schetyny.
Do piątkowej rocznicy odniósł się za pośrednictwem Twittera marszałek Sejmu Marek Kuchciński. „Wydarzenia Sierpnia ‘80 zaważyły na losach naszej Ojczyzny. Pełna determinacji i jedności walka o godne życie, godną pracę i prawa człowieka przyniosła zwycięstwo Solidarności nad komunistycznym zniewoleniem” – napisał.
31 sierpnia 1980 roku Lech Wałęsa w imieniu strajkujących oraz Mieczysław Jagielski w imieniu komunistycznego rządu podpisali najważniejsze z czterech porozumień sierpniowych – porozumienie kończące strajk w Stoczni Gdańskiej. Dzień wcześniej podpisano porozumienie w Szczecinie, 3 września w Jastrzębiu-Zdroju oraz 11 wrześnie w Hucie Katowice.
Robotnicy z Gdańska 17 sierpnia ustalili postulaty, które Maciej Grzywaczewski i Arkadiusz Rybicki spisali na traserskich sklejkach. Tablice zostały wyeksponowane nad bramą nr 2 Stoczni. Obecnie są one wpisane na Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.
21 postulatów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego z 17 sierpnia 1980
-
Akceptacja niezależnych od partii i pracodawców wolnych związków zawodowych, wynikająca z ratyfikowanej przez PRL Konwencji nr 87 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej wolności związkowych.
-
Zagwarantowanie prawa do strajku oraz bezpieczeństwa strajkującym i osobom wspomagającym.
-
Przestrzegać zagwarantowaną w Konstytucji PRL wolność słowa, druku, publikacji, a tym samym nie represjonować niezależnych wydawnictw oraz udostępnić środki masowego przekazu dla przedstawicieli wszystkich wyznań.
-
a) przywrócić do poprzednich praw: – ludzi zwolnionych z pracy po strajkach w 1970 i 1976, – studentów wydalonych z uczelni za przekonania, b) zwolnić wszystkich więźniów politycznych (w tym Edmunda Zadrożyńskiego, Jana Kozłowskiego, Marka Kozłowskiego), c) znieść represje za przekonania.
-
Podać w środkach masowego przekazu informację o utworzeniu Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego oraz publikować jego żądania.
-
Podjąć realne działania mające na celu wyprowadzenie kraju z sytuacji kryzysowej poprzez: a) podawanie do publicznej wiadomości pełnej informacji o sytuacji społeczno-gospodarczej, b) umożliwienie wszystkim środowiskom i warstwom społecznym uczestniczenie w dyskusji nad programem reform.
-
Wypłacić wszystkim pracownikom biorącym udział w strajku wynagrodzenie za okres strajku jak za urlop wypoczynkowy z funduszu CRZZ.
-
Podnieść wynagrodzenie zasadnicze każdego pracownika o 2000 zł na miesiąc jako rekompensatę dotychczasowego wzrostu cen.
-
Zagwarantować automatyczny wzrost płac równolegle do wzrostu cen i spadku wartości pieniądza.
-
Realizować pełne zaopatrzenie rynku wewnętrznego w artykuły żywnościowe, a eksportować tylko i wyłącznie nadwyżki.
-
Wprowadzić na mięso i przetwory kartki – bony żywnościowe (do czasu opanowania sytuacji na rynku).
-
Znieść ceny komercyjne i sprzedaż za dewizy w tzw. eksporcie wewnętrznym.
-
Wprowadzić zasady doboru kadry kierowniczej na zasadach kwalifikacji, a nie przynależności partyjnej, oraz znieść przywileje MO, SB i aparatu partyjnego poprzez: zrównanie zasiłków rodzinnych, zlikwidowanie specjalnej sprzedaży itp.
-
Obniżyć wiek emerytalny dla kobiet do 50 lat, a dla mężczyzn do lat 55 lub [zaliczyć] przepracowanie w PRL 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn bez względu na wiek.
-
Zrównać renty i emerytury starego portfela do poziomu aktualnie wypłacanych.
-
Poprawić warunki pracy służby zdrowia, co zapewni pełną opiekę medyczną osobom pracującym.
-
Zapewnić odpowiednią liczbę miejsc w żłobkach i przedszkolach dla dzieci kobiet pracujących.
-
Wprowadzić urlop macierzyński płatny przez okres trzech lat na wychowanie dziecka.
-
Skrócić czas oczekiwania na mieszkanie.
-
Podnieść diety z 40 zł do 100 zł i dodatek za rozłąkę.
-
Wprowadzić wszystkie soboty wolne od pracy. Pracownikom w ruchu ciągłym i systemie 4-brygadowym brak wolnych sobót zrekompensować zwiększonym wymiarem urlopu wypoczynkowego lub innymi płatnymi dniami wolnymi od pracy.
Strajk, który rozlał się na cały kraj i doprowadził do powstania NSZZ „Solidarność' rozpoczął się 16 sierpnia. Warto jednak przypomnieć, że akcja protestacyjna w Gdańsku trwała od 14 sierpnia i początkowy strajk w obronie zwolnionych z pracy rozpoczęty przez działaczy Wolnych Związków Zawodowych przekształcił się w ten, który znamy z kart historii jako „solidarnościowy”.
Czytaj też:
Lech Wałęsa do Pokojowej Nagrody Nobla zgłosił kandydata z Ukrainy