Józef Piłsudski jest uznawany za najważniejszego polityka, który doprowadził do odzyskania przez Polskę wolności. W młodości angażował się w antyrosyjskie działania niepodległościowe, za co został zesłany na Syberię. Po powrocie ze zsyłki działał w Polskiej Partii Socjalistycznej, w której redagował m.in. pismo „Robotnik”. Był zwolennikiem socjalizmu niepodległościowego.
Od roku 1910 roku Piłsudski rozwijał działalność Związków Strzeleckich w Galicji. To Rosję uznawał za głównego wroga polskiej niepodległości, a pierwszym krokiem w walce o nią miało być według niego antyrosyjskie powstanie. Dlatego w czasie pierwszej wojny światowej stanął na czele I Brygady Legionów Polskich, walczącej u boku Austro-Węgier i Niemiec. W 1914 roku z inicjatywy Piłsudskiego powstała tajna Polska Organizacja Wojskowa, której celem było zbrojne zdobycie niepodległości.
Gdy w Rosji wybuchła rewolucja, Piłsudski doprowadził do kryzysu przysięgowego i zerwał współpracę z Wiedniem i Berlinem. 10 listopada 1918 roku, przybył do Warszawy, po tym jak został zwolniony z więzienia z Magdeburgu. 14 listopada przejął pełnię władzę od Rady Regencyjnej, a następnie został mianowany Naczelnikiem Państwa.
Po pierwszych wyborach parlamentarnych w niepodległej Polsce Sejm Ustawodawczy powierzył mu dalsze sprawowanie funkcji Naczelnika Państwa i Naczelnego Wodza. M.in. dzięki niemu Polska zwyciężyła bolszewików w Bitwie Warszawskiej. W 1920 Piłsudski inspirował nieformalną akcję zdobycia Wilna przez oddziały generała Żeligowskiego. Po uchwaleniu przez przeciwną mu sejmową większość konstytucji marcowej w 1921 roku Piłsudski zaczął wycofywać się z oficjalnego udziału w polityce i zamieszkał w Sulejówku, gdzie umacniał swoje nieformalne wpływy.
W końcu w maju 1926 roku dokonał z pomocą wojska zbrojnego zamachu stanu, doprowadzając do autorytarnych rządów swojego obozu politycznego nazywanego sanacją. Doprowadził do uchwalenia w 1935 roku konstytucji kwietniowej, która wprowadzała w Polsce system prezydencki o charakterze autorytarnym.
Piłsudski już za życia stał się legendą, która była umacniana przez jego polityczny obóz. Zmarł 12 V 1935 w Warszawie. Został pochowany na Wawelu, a jego serce spoczęło w grobie matki na cmentarzu na Rossie w Wilnie.
Piłsudski, czy polscy politycy? Kto wypowiedział te słowa?
Józef Piłsudski jest autorem wielu cytatów, często ostrych i kontrowersyjnych, które na stałe zapisały się w polskiej świadomości. Sprawdź w naszym quizie, czy odróżnisz, które słowa wypowiedział Piłsudski, a które współcześni polscy politycy. To tylko pozornie łatwe zadanie, dasz radę mu sprostać?
Czytaj też:
„Wam kury szczać prowadzać, a nie politykę robić”. Do kogo Piłsudski skierował słynne słowa?
Józef Piłsudski jakiego nie znacie. Niezwykłe zdjęcia marszałka