Starcie, które przesądziło kto zasiądzie na polskim tronie. Dziś rocznica bitwy pod Byczyną

Starcie, które przesądziło kto zasiądzie na polskim tronie. Dziś rocznica bitwy pod Byczyną

Dodano: 
Jan Zamoyski
Jan Zamoyski
Po śmierci Stefana Batorego szlachta wybrała na lekcji dwóch królów: Zygmunta Wazę i arcyksięcia austriackiego Maksymiliana III Habsburga. Zygmunt III już w grudniu 1587 roku koronował się na Wawelu. Jednak dopiero 24 stycznia 1588 roku zwycięstwo wojsk polskich hetmana Jana Zamoyskiego z armią Habsburga w bitwie pod Byczyną ostatecznie przesądziło o tym, kto pozostanie na polskim tronie.

Król Stefan Batory zmarł 12 grudnia 1586 roku. Wkrótce po jego śmierci uaktywniły się stronnictwa przeciwników zmarłego władcy i kanclerza Jana Zamoyskiego. Opozycjoniści chcieli przeforsować wybór na nowego króla jednego z arcyksiążąt austriackich. Zwolennicy Zamoyskiego długo nie mogli przeciwstawić mu jednego kandydata. Sam kanclerz popierał wybór "Piasta".

Gdy jednak okazało się, że jego koncepcja ma zbyt mało zwolenników, opowiedział się za wyborem Zygmunta Wazy, syna Katarzyny Jagiellonki oraz króla szwedzkiego Jana III. Podczas sejmu elekcyjnego doszło do podziału szlachty na dwa koła - zamojszczyków oraz Zborowskich.

19 sierpnia 1587 roku zwolennicy kanclerza obwołali królem Zygmunta. W odpowiedzi 22 sierpnia drugie koło przeprowadziło elekcję Maksymiliana Habsburga.

Po wyborze przedstawiciele obu kandydatów zaakceptowali pacta conventa. Zwolennicy Zygmunta III okazali się szybsi i lepiej zorganizowani. Jako pierwsi zajęli Kraków. Wojska habsburskie rozpoczęły oblężenie miasta, lecz wkrótce musiały ustąpić. 27 grudnia odbyła się koronacja Zygmunta, który w międzyczasie przybył ze Szwecji. Po koronacji siły wierne Zamoyskiemu i Zygmuntowi opuściły Kraków i udały się na spotkanie wojsk habsburskich.

Do konfrontacji doszło pod Byczyną. Zamoyski zaatakował z flanki, zmuszając oddziały Maksymiliana do kłopotliwych manewrów. W rezultacie siły habsburskie poniosły klęskę. Do niewoli dostał się sam arcyksiążę oraz wielu jego prominentnych zwolenników, m.in. wojewoda poznański Stanisław Górka oraz marszałek nadworny koronny Andrzej Zborowski.

Autorem tekstu Bitwa pod Byczyną jest AU. Materiał został opublikowany na licencji CC BY-SA 3.0.

Czytaj też:
Od Smoleńska do Poznania. Rozejm w Dywilinie dał Rzeczpospolitej największe terytorium w historii

Źródło: Muzeum Historii Polski