W czasie zaborów polski hrabia został premierem Austrii. 150 lat temu zaczęła się jego kadencja

W czasie zaborów polski hrabia został premierem Austrii. 150 lat temu zaczęła się jego kadencja

Dodano: 
Alfred Potocki na portrecie Jana Matejki
Alfred Potocki na portrecie Jana Matejki Źródło:Wikimedia Commons / domena publiczna
Wśród licznych objawów coraz silniejszej pozycji Polaków na wiedeńskiej arenie politycznej poczesne miejsce zajmował wybór 12 kwietnia 1870 roku polskiego hrabiego na stanowisko premiera Przedlitawii, czyli Austrii. Alfred hrabia Potocki był galicyjskim magnatem, ordynatem na Łańcucie i… może najlepiej wychowanym człowiekiem w tym kraju.

Dziedzic wielkiej fortuny, z racji pochodzenia predestynowany do najwyższych funkcji państwowych, zawdzięczał swoje wyniesienie nie tylko znakomitym kontaktom z cesarzem, lecz także własnym umiejętnościom zjednywania sobie ludzi, którzy postrzegali go jako człowieka dialogu.

Potocki był już dwukrotnie ministrem w poprzednich rządach, a teraz powierzono mu misję stworzenia gabinetu. Wychowany w kosmopolitycznej atmosferze hrabia należał do polityków silnie związanych z ideą habsburskiej monarchii, nie tyle wielonarodowej, ile ponadnarodowej. Unikał więc jakiegokolwiek wyróżniania Polaków, choć z drugiej strony Niemcy oczekiwali, że przekona ich do ustępstw w sprawach poszerzania autonomii.

Polacy ufali zaś, że Potocki pomoże im zdobyć większe wpływy. W sprawie polskiej nie udało się rządowi osiągnąć niczego, ponieważ sejm galicyjski obstawał przy rezolucji z 1868 r., domagającej się poszerzenia samodzielności, na co nie godził się Wiedeń. Mimo to premier zgodził się na pewne koncesje, jak wprowadzenie polskiego języka wykładowego na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Hrabia miał jednak o wiele poważniejszy problem, który zaważył na sytuacji zmodernizowanej monarchii. Byli nim Czesi, którzy żądali powstania państwa trialistycznego. Jako wyraz sprzeciwu nie wysłali swoich przedstawicieli do Rady Państwa, co faktycznie paraliżowało jej prace. Potocki podjął bezowocne rozmowy z przywódcami czeskimi - tak z konserwatystami, jak i liberałami.

W końcu jednak, gdy cesarz zgodził się koronować na króla Czech, wymagając przy tym natychmiastowego wyboru posłów, wśród polityków czeskich nastąpił podział na dwa obozy: niemieckich centralistów (którzy dotychczas również stali w opozycji do Wiednia) i czeskich autonomistów. Niemcy pojechali zająć swoje miejsce w Radzie.

Tam, połączywszy się z niemieckimi liberałami politycznie wrogimi Potockiemu - konserwatyście bardziej sprzyjającemu umiarkowanemu autonomizmowi niż nacjonalistycznemu (germańskiemu) centralizmowi - doprowadzili do przegłosowania wotum nieufności dla rządu. Potocki, czując się przegrany, od razu złożył dymisję, którą jednak przyjęto dopiero w kilka miesięcy później.

Autorem artykułu Alfred Potocki premierem Austriijest M. G.-K.. Materiał został opublikowany na licencji CC BY-SA 3.0.

Czytaj też:
Historycy: Epidemia koronawirusa z roku 2020 nie jest zjawiskiem wyjątkowym

Źródło: Muzeum Historii Polski