Nieślubne dzieci polskich arystokratek. Owoce zakazanej miłości często ukrywano

Nieślubne dzieci polskich arystokratek. Owoce zakazanej miłości często ukrywano

Dodano: 

W 1824 roku Sieheniówna została żoną generała Aleksandra Poradowskiego, z którym miała sześć córek i syna Aleksandra. Jak wspominał Bobrowski wniosła ona w posagu zawrotną kwotę pół miliona złotych. Generałowa jawi się w jego wspomnieniach jako „prawdziwy skarb piękności, łagodności, taktu i poświęcenia”. W 1844 roku owdowiała, a następnie wyszła za mąż za młodszego brata swojego męża Karola. Drugi mąż Karoliny, również generał, zmarł 10 sierpnia 1860 roku w Warszawie. Żona przeżyła go o siedem lat – zmarła 22 maja 1867 roku w Grodnie.

Plotka goni plotkę

Nie zawsze znamy dokładne nazwiska i losy nieślubnych dzieci polskich arystokratek, które nie zostały uznane przez ich mężów. Bardzo często plotkowano o ich przedmałżeńskich lub pozamałżeńskich ciążach, lecz nie podawano żadnych konkretnych informacji. Już w XVI wieku krążyły pogłoski o królowej Barbarze Radziwiłłównie i jej starszej siostrze Annie, że miały w stanie panieńskim kilkoro nieślubnych dzieci. Kiedy na początku 1729 roku nieślubna córka króla Augusta II Mocnego Anna Orzelska długo nie wracała z Drezna do Warszawy, po stolicy zaczęły krążyć plotki, że kryją się za tym narodziny bękarta. Donosił na ten temat nie tylko warszawski „Kurier Polski”, ale również niektóre periodyki niemieckie. Ojcostwo dziecka, na którego istnienie nie ma jednoznacznych dowodów, przypisywano zakochanemu w hrabinie następcy tronu pruskiego Fryderykowi Hohenzollernowi (późniejszemu Fryderykowi II Wielkiemu).

O posiadanie skrywanego nieślubnego potomstwa, oprócz wspomnianych na wstępie dzieci uznanych przez męża, posądzane były również druga i trzecia żona Stanisława Szczęsnego Potockiego. Według pamiętnika Antoniego Chrząszczewskiego, szlachcica w służbie Potockich, Józefina Amelia Potocka na przełomie 1795 i 1796 roku urodziła w Tulczynie nieślubne dziecko, którego ojcem był pułkownik regimentu targowickiego Melchior Dzierżański. Posądzano go też wcześniej o ojcostwo uznanej przez Szczęsnego Idalii Potockiej. Tym razem o uznaniu dziecka przez Potockiego nie mogło być już jednak mowy, gdyż ten od 1793 roku otwarcie pozostawał w związku z Zofią Wittową i walczył o rozwód z Józefiną. Sam Szczęsny miał się zresztą dowiedzieć o powiciu przez żonę bękarta, co miało dać mu kolejny atut w procesie rozwodowym. O dalszych losach dziecka nic jednak nie wiadomo. Kiedy zaś w październiku 1798 roku Józefina Amalia nagle zmarła, jako powód podawano komplikacje po zażyciu środka poronnego. Niedługo po rozwodzie ze Szczęsnym arystokratka miała zajść w nieplanowaną ciążę z byłym ambasadorem Francji w Konstantynopolu, Marie Auguste de Choiseul-Gouffier. Prymitywna metoda spędzenia płodu doprowadziła ją do tragedii.

Z kolei Zofia Wittowa jeszcze przed ślubem urodziła Szczęsnemu Potockiemu troje dzieci: Konstantego, Mikołaja i Helenę, które nie doczekały legalizacji związku rodziców (ślub odbył się 17 kwietnia 1798 roku w Tulczynie). Istnieją jednak przesłanki świadczące o tym, że Zofia już we wcześniejszym okresie swojego pierwszego małżeństwa z komendantem twierdzy w Kamieńcu Podolskim Józefem Wittem (późniejszym generałem) urodziła kilkoro pozamałżeńskich dzieci. Dowody na to miała posiadać druga żona generała Witta, Karolina z Ostrorogów Wittowa, która nienawidziła zarówno swojego męża (miał ją poślubić wbrew jej woli), jak i jego byłej małżonki. Ostrorożanka utrzymywała, że w latach 1782–1789 Zofia Wittowa, zresztą była grecka kurtyzana, urodziła kilkoro nieślubnych dzieci z romansów z przygodnymi kochankami. Ponoć Józef Witt miał nawet ujawnić nazwiska ojców dzieci w specjalnym manifeście, lecz ostatecznie tego nie uczynił. Znów jednak mamy do czynienia jedynie z niepotwierdzonymi strzępkami informacji.

Niektóre skrywane nieślubne dzieci niektórych polskich arystokratek cały czas czekają więc na odkrycie. W każdej plotce jest przecież jakieś ziarno prawdy...

Autorem tekstu Żeby ludzie nie plotkowali... Skrywane nieślubne dzieci polskich arystokratek jest Marek Teler. Materiał został opublikowany na licencji CC BY-SA 3.0.

Czytaj też:
Druga kobieta w historii wybrana królem Polski. Rocznica śmierci ostatniej z rodu Jagiellonów