W ogóle wzajemne obdarowywanie się było powszechnym zwyczajem w dniu obchodów Objawienia Pańskiego. Miało to oczywiście znaczenie symboliczne. Staropolskie społeczeństwo wręczało prezenty krewnym, przyjaciołom, sąsiadom czy czeladzi dworskiej na pamiątkę darów, jakie Trzej Mędrcy ofiarowali Dzieciątku Jezus. W ten sposób król i magnaci obdarowywali dworzan, a szlachta wręczała upominki służbie, był to wyraz szacunku i wdzięczności za jej codzienną pracę. We wszystkich dworach i domach rozdawano dzieciom czerwone jabłka oraz orzechy, miało to zapewnić im rumieńce zdrowia oraz mocne zęby. Krótko mówiąc, niemal każdy wierny starał się wręczyć dar w tym dniu.
W czasach staropolskich wśród najmożniejszych stanów społecznych popularna była gra w „migdałowego króla”, przy czym zabawa miała miejsce tylko w dniu święta Trzech Króli. Gra ta polegała na tym, że w jednym ciastku, pierniku lub rożku ukrywano słodki migdał. Najpierw ciastka losowali mężczyźni. Ten, który szczęśliwie trafił na słodycz z nasionem, zostawał „migdałowym królem”. Następnie na takich samych zasadach wybierano „migdałową królową”. Staropolska „migdałowa para królewska” otrzymywała nagrody, zajmowała honorowe miejsce przy stole biesiadnym i otrzymywała przywilej „rządzenia” przez cały karnawał.
Święto Trzech Króli dawniej i dziś
W czasach staropolskich święto Trzech Króli celebrowano w kościele i domach. Po wspólnym i długim świętowaniu goście wracali do swoich domów, a gospodarze powracali do codziennych obowiązków. Nie odbywały się uroczyste orszaki Trzech Króli. Mówiąc o uroczystości Objawienia Pańskiego, warto odnotować, że w pewnym okresie zniknęła z polskiego kalendarza świąt. Otóż 6 stycznia w Polsce był dniem uroczystym i ustawowo wolnym od pracy do 1960 roku, a więc do czasu kiedy komunistyczna władza usunęła je z oficjalnego kalendarza świąt religijnych i państwowych. Wszelkie obchody tego święta były zakazane.
Święto Trzech Króli powróciło do kalendarza dni wolnych w 2011 roku, na mocy ustawy uchwalonej przez Sejm 24 września 2010 roku. W ten sposób od 6 stycznia 2011 roku polskie społeczeństwo może swobodnie uczestniczyć w obchodach tego święta. W kościołach na pamiątkę hołdu oddanego Jezusowi przez Mędrców duchowni podczas mszy święcą kadzidło i kawałki kredy. Poza tym w wielu polskich miastach i wsiach odbywają się kolorowe pochody i orszaki Trzech Króli, w których zawsze uczestniczy wiele osób.
Autorką tekstu Święto Trzech Króli w tradycji staropolskiej jest Anna Wójciuk. Materiał opublikowano na licencji CC BY-SA 3.0
Czytaj też:
Święto Trzech Króli. Czy tego dnia trzeba iść do Kościoła? Czy napis „K+M+B” jest poprawny?Czytaj też:
Katolicki quiz z Bożego Narodzenia. Odpowiesz poprawnie chociaż na połowę pytań?