Order Orła Białego dla prezydenta Ukrainy. Historia odznaczenia i kontrowersje

Order Orła Białego dla prezydenta Ukrainy. Historia odznaczenia i kontrowersje

Dodano: 

Order Orła Białego w pełni został przywrócony przez Sejm w 1992 roku. Pierwszymi odznaczonymi (poza Lechem Wałęsą, który, podobnie jak wpierw królowie, a następnie kolejni prezydenci z chwilą wyboru na urząd sami stają się Kawalerami Orderu) byli Jan Paweł II i król Szwecji Karol XVI Gustaw.

Odznaczeni Orderem Orła Białego w III RP

Prezydent Orderem Orła Białego odznaczył łącznie 40 osób, w tym 8 cudzoziemców. Wśród nich, oprócz wymienionych Jana Pawła II i króla Szwecji Karola XVI Gustawa byli m.in. Stanisław Maczek, Czesław Miłosz, Jan Nowak-Jeziorański, Jan Karski, Władysław Bartoszewski, Zbigniew Brzeziński, Tadeusz Mazowiecki, prezydent Czech Václav Havel, prezydenci Finlandii, Turcji, Węgier, koronowani władcy Niderlandów, Norwegii i Danii oraz pośmiertnie Stefan Wyszyński, Władysław Anders, Tadeusz Bór-Komorowski, Leopold Okulicki, czy Stefan Rowecki.

Jedyną osobą w najnowszej historii odznaczenia, która odmówiła przyjęcia Orderu Orła Białego, był Jerzy Giedroyć w 1994 roku. W wywiadzie tłumaczył, że z założenia nie przyjmuje polskich odznaczeń państwowych.

Aleksander Kwaśniewski jako głowa państwa odznaczył 68 osób, w tym aż 41 cudzoziemców. Wśród odznaczonych Polaków znaleźli się m.in. Stanisław Lem, Leszek Kołakowski, Jacek Kuroń, Karol Modzelewski, Marek Edelman, Bronisław Geremek, Irena Sendlerowa, Leszek Balcerowicz, czy Krzysztof Penderecki. Pośmiertnie prezydent wręczył odznaczenie m.in. Eugeniuszowi Kwiatkowskiemu, Kazimierzowi Pużakowi, Wojciechowi Korfantemu, czy Zbigniewowi Herbertowi. Wśród odznaczonych cudzoziemców było wiele głów europejskich państw, w tym królowa Wielkiej Brytanii Elżbieta II czy cesarz Japoni Akihito i cesarzowa Michiko. Oprócz głów państw prezydent Kwaśniewski z cudzoziemców odznaczył Karla Dedeciusa, niemieckiego tłumacza i popularyzator literatury polskiej.

Prezydent Lech Kaczyński order wręczył 29 osobom, w tym 7 cudzoziemcom. Odznaczeni Polacy to m.in. Anna Walentynowicz, Andrzej Gwiazda, kard. Henryk Gulbinowicz, kard. Józef Glemp, Zbigniew Religa, czy Jan Olszewski. Pośmiertnie prezydent Kaczyński oznaczył m.in. Witolda Pileckiego, Gustawa Holoubka, Augusta Emila Fieldorfa, ks. Jerzego Popiełuszkę czy Stefana Starzyńskiego. Wśród cudzoziemców odznaczenie otrzymał m.in. król Arabii Saudyjskiej Abd Allah ibn Abd al-Aziz Al Su’ud oraz pośmiertnie prezydent USA Ronald Reagan.

Prezydent Bronisław Komorowski odznaczył natomiast 38 osób, w tym 15 cudzoziemców. Odznaczeni Polacy to m.in. Jan Krzysztof Bielecki, Aleksander Hall, Adam Michnik, Wisława Szymborska, Andrzej Wajda, Zbigniew Romaszewski, Wojciech Kilar, Jerzy Buzek, Adam Strzembosz, ks. Michał Heller, czy Hanna Suchocka. Pośmiertnie prezydent Komorowski odznaczył m.in. Ignacego Skorupkę. Wśród odznaczonych cudzoziemców oprócz głów państw znalazł się brytyjski historyk Norman Davies.

Z kolei prezydent Andrzej Duda odznaczył Orderem Orła Białego 88 osób, w tym 14 cudzoziemców (wliczając w to ukraińskiego prezydenta Wołodymyra Zełenskiego). Odznaczeni przez prezydenta Polacy to m.in. Irena Kirszenstein-Szewińska, Michał Kleiber, Wanda Półtawska, Zofia Romaszewska, Bronisław Wildstein, abp Stanisław Dziwisz, Franciszek Pieczka, Czesław Bielecki, Kornel Morawiecki, Andrzej Nowak, Wojciech Roszkowski, Piotr Naimski i Antoni Macierewicz. Prezydent pośmiertnie odznaczył też m.in. Henryka Wujca, Henryka J. Chmielewskiego, Mariana Zembalę, czy Ludwika Dorna.

Wśród pośmiertnie odznaczonych znalazło się także 25 wybitnych Polaków odznaczonych Orderem Orła Białego w 100. rocznicę odzyskania niepodległości. Wśród nich znaleźli się Maria Skłodowska-Curie, Stefan Banach, Ignacy Daszyński i Roman Dmowski (inni najważniejsi Ojcowie Niepodległości zostali odznaczeni przez wcześniejszych prezydentów), Janusz Korczak, Wojciech Kossak, Zofia Kossak-Szczucka, Kornel Makuszyński, Władysław Reymont, czy Stefan Żeromski. Prezydent Duda oprócz głów wielu europejskich państw odznaczył urodzonego przed wojną w Borysławiu ambasadora Izraela w Polsce Szewacha Weissa.

Czytaj też:
Deklaracja Dudy na spotkaniu z Zełenskim. „W myśleniu o przyszłości nie możemy zapomnieć także o przeszłości”
Czytaj też:
Trudny quiz z życia i działalności Jana Pawła II. Odpowiesz chociaż na połowę pytań?