Rocznica wybuchu wydarzeń czerwcowych w Radomiu

Rocznica wybuchu wydarzeń czerwcowych w Radomiu

Dodano:   /  Zmieniono: 
25 czerwca 1976 roku rozpoczął się strajk robotników w Radomiu. Była to największa akcja protestacyjna czerwca '76. Została spacyfikowana przez jednostki milicji i ZOMO. Przyczynami strajków były podwyżki cen żywności. W Radomiu strajk rozpoczęli robotnicy Zakładów Metalowych im gen. Waltera, którzy wyszli na ulicę, aby powiadomić o strajku inne zakłady i ruszyć pod gmach KW PZPR. Do protestu przyłączyły się załogi 25 najważniejszych zakładów miasta – łącznie około 17 tys. osób.
Powodem wystąpień radomskich robotników były zapowiedziane podwyżki cen żywności: mięsa i wędlin, masła, serów, cukru, ryżu oraz warzyw. Liczba demonstrantów sięgnęła 20-25 tys. Demonstranci zdołali nakłonić lokalne struktury partyjne, by przekazano do Warszawy postulaty odwołania podwyżek.  Po dwóch godzinach oczekiwania okazało się, że przedstawiciele partii zostali ewakuowani. Tłum wtargnął do budynku i zniszczył wyposażenie. Po kilku godzinach podpalono budynek. W odezwie na protesty władza skierowała do miasta oddziały ZOMO. Doszło do gwałtownych walk ulicznych. Oprócz gmachów KW PZPR, zaatakowano budynek KW Milicji Obywatelskiej i Urzędu Wojewódzkiego.

Po całym zdarzeniu w trybie przyśpieszonym postawiono przed sąd 51 osób, zaś w zwykłym trybie 188. W lipcu i sierpniu 1976 roku odbyły się cztery procesy pokazowe, w których wobec oskarżonych zastosowano zasadę "odpowiedzialności zbiorowej”. Starano się, nie ujawniać prawdziwego robotniczego charakteru protestu przeciwko podwyżce cen, ale kreować to, jako czyn kryminalistów i chuliganów.

Niepowodzenie operacji wprowadzenia podwyżek cen żywności zachwiały autorytetem całej ekipy Gierka, a próba ich wprowadzenia była pierwszym symptomem kryzysu ekonomicznego w drugiej połowie lat 70. Pod koniec czerwca 1976 roku władze rozpoczęły w mediach, na stadionach i placach szeroko zakrojoną kampanię propagandową mającą na celu potępienie i zdyskredytowanie protestujących. Represje za udział doprowadziły do spontanicznego powstania we wrześniu 1976 roku pierwszej jawnej organizacji opozycyjnej – Komitetu Obrony Robotników. Organizacja ta niosła pomoc osobom represjonowanym w wyniku wydarzeń czerwca 1976.

czerwiec76.ipn.gov.pl; jł