125 lat od urodzin autora "Doktora Żywago"

125 lat od urodzin autora "Doktora Żywago"

Dodano:   /  Zmieniono: 
Borys Pasternak (fot. domena publiczna) 
10 lutego 1890 roku urodził się Borys Pasternak, rosyjski pisarz, który zdobył Nagrodę Nobla za książkę "Doktor Żywago". Niestety, ze względów politycznych nie mógł odebrać tej nagrody. - Jego twórczość z lat 20. i 30. postawiła go właściwie na wierzchołku hierarchii literackiej - mówił Jan Gondowicz w audycji "Biografia dźwiękowa" z 2004 roku.
Pasternak urodził się w bogatej moskiewskiej rodzinie - ojciec pisarza był cenionym malarzem, a matka pianistką. - To było dzieciństwo pełne wrażeń artystycznych, możliwości korzystania z zasobów kultury światowej - mówił Gondowicz. Podobno Borys Pasternak chciał zostać muzykiem, ale nie rozwinął swojej kariery w tej dziedzinie. Według Gondowicza, "zawsze zjadała go trema" i porzucił muzykę. Potem pisarz miał przeżyć fascynację filozofią, ale nie poradził sobie z trudnością tego kierunku.

Zadebiutował w 1914 r. poezją futurystyczną, a jego twórczość została szybko doceniona.  - On od razu stał się klasykiem - zaznaczał Jan Gondowicz. W roku 1934 Pasternak przebywał w sanatorium - trafił tam z powodu choroby psychicznej, do której przyczyniła się podróż wraz z innymi literatami do skolektywizowanej wsi. W tym samym roku odbył się zjazd pisarzy sowieckich, podczas którego zadekretowano realizm socjalistyczny.

Życie pisarza miała odmienić Olga Iwińska - kobieta stała się nie tylko jego największą miłością, ale też inspiracją. To dzięki niej miał napisać "Doktora Żywago", a postać Lary z powieści jest wzorowana na postaci jego wybranki.

Jesienią 1949 r. Iwińską aresztowano i próbowano wymusić na niej złożenie zeznań, które obciążyłyby Pasternaka. Według władz powieść, którą pisał miała charakter antyradziecki. Kobieta odmówiła zeznawać i trafiła na 5 lat na Sybir.

Po tym, jak reżim potraktował jego wybrankę, Borys Pasternak zaczął otwarcie krytykować władze komunistyczne. W odwecie za krytykę, blokowano publikację jego powieści. "Doktora Żywago" udało mu się wydać dopiero w 1957 r. (2 lata po skończeniu książki) we Włoszech.

Gdy Komitet Noblowski w 1958 r. przyznał mu literacką Nagrodę Nobla, władze komunistyczne nakazały mu odmówić jej przyjęcia, a nagonka na pisarza osiągnęła apogeum. Borys Pasternak zmarł dwa lata później, 30 maja 1960 r.

Polskie Radio