Epokę wikingów umownie otwiera atak Skandynawów na Lindisfarne z 793 roku. Świat doskonale poznał ich zachodnioeuropejskie podboje, w tym oblężenie Paryża czy kolonizację części Wysp Brytyjskich. Powszechnie wiadomo, że około roku 1000 dotarli oni nawet do Ameryki.
Drugą osią działań wikingów był Wschód, gdzie byli aktywni znacznie wcześniej. Wokół tego kim byli Rusowie i Waregowie, narosło mnóstwo mitów, to historia słabo spopularyzowana. Warto zatem uporządkować najważniejsze terminy i wyjaśnić kim byli oraz co robili wikingowie w Europie Wschodniej.
Rusowie czyli… Skandynawowie
Obecność Skandynawów w Europie Wschodniej zaznaczyła się wcześniej niż na Wyspach Brytyjskich czy zachodniej części Europy kontynentalnej. Jak wskazuje Władysław Duczko ślady ich obecności sięgają nawet VI wieku, co sugeruje, że kierunek wschodni mógł zostać dobrze rozpoznany jeszcze przed właściwym okresem wikińskim.
Kolejne, VII stulecie również potwierdza pewną aktywność Skandynawów na południowowschodnich wybrzeżach Bałtyku. Mowa tu przede wszystkim o mieszkańcach Szwecji, dla których penetrowanie wschodnich wybrzeży Bałtyku znajduje logiczne uzasadnienie geograficzne.
Wiadomo, że w połowie VIII wieku Skandynawowie byli obecni na bałtyckiej wyspie Sarema (wchodzącej dziś w skład Estonii), gdzie zidentyfikowano dwa spektakularne pochówki łodziowe, będące śladami po ich aktywności łupieżczej. Już od początku stulecia Skandynawowie nie tylko dokonywali najazdów na tereny południowowschodnich wybrzeży Bałtyku, ale też nawiązywali kontakty handlowe, tworząc silne podstawy do tego, by ziemie te w przyszłości kolonizować.