Książę Holsztynu Magnus, książę ostrogocki Magnus, książę Palatynatu Ryszard, arcyksiążę Austrii Ernest… Lista kandydatów do ręki królewny Anny Jagiellonki, młodszej siostry króla Polski Zygmunta II Augusta, była długa, tak jak długa i kręta była jej droga do małżeństwa. Aż chciałoby się napisać „małżeńskiego szczęścia”, lecz ślub z księciem siedmiogrodzkim Stefanem Batorym miał charakter czysto polityczny. Mariaż ten zapewnił Batoremu polską koronę i wiązał go z dynastią Jagiellonów, ale nie mógł mu dać tego, czego najbardziej potrzebował – męskiego potomka. Królowej Annie przyniósł zaś liczne upokorzenia, których już wcześniej wielokrotnie w życiu zaznała, m.in. za sprawą swojego niedoszłego męża Henryka Walezego.
Syn na pierwszym planie
Anna Jagiellonka przyszła na świat 18 października 1523 r. w Krakowie jako córka króla Polski Zygmunt I Starego i jego drugiej żony Bony Sforzy. Miała dwie starsze przyrodnie siostry, Jadwigę i zmarłą w dzieciństwie Annę, trzy rodzone siostry Izabelę, Zofię i Katarzynę oraz dwóch rodzonych braci, Zygmunta Augusta i zmarłego zaraz po urodzeniu Olbrachta.
Kiedy córki Zygmunta I i Bony osiągnęły pełnoletność, para królewska zaczęła szukać im odpowiednich kandydatów na mężów. Przyrodnia siostra Anny Jadwiga Jagiellonka już 29 sierpnia 1535 r. wyszła za mąż za elektora brandenburskiego Joachima II Hektora z dynastii Hohenzollernów, a 23 lutego 1539 r. Izabela Jagiellonka poślubiła króla Węgier Jana Zápolyę.
Chociaż o rękę Anny bezskutecznie zabiegał między innymi margrabia Kulmbach Albrecht Alcybiades Hohenzollern, lata 40. XVI wieku raczej nie sprzyjały kolejnym projektom małżeńskim dla Jagiellonek. Król Zygmunt I podupadał na zdrowiu (zmarł 1 kwietnia 1548 r. w Krakowie), a królowa Bona skupiona była przede wszystkim na życiu prywatnym swojego syna Zygmunta II Augusta.
Pierwsza żona Zygmunta II, Elżbieta Habsburżanka, którą poślubił 6 maja 1543 r. w Krakowie, okazała się epileptyczką i zmarła 15 czerwca 1545 r. w Wilnie w wieku zaledwie 19 lat. Kolejne małżeństwo króla z Barbarą Radziwiłłówną, trwające w latach 1547–1551, spotkało się zaś z oburzeniem ze strony szlachty i królowej Bony, która nie akceptowała swojej synowej i otwarcie okazywała jej swoją niechęć.
Nic więc dziwnego, że królowa wdowa „zapomniała” o swoich córkach Zofii, Annie i Katarzynie, które ukończyły 25. rok życia i nadal nie zostały wydane za mąż. „Za królową siedziały trzy córki jej, niezamężne jeszcze, wszystkie trzy jednakowo ubrane, kształtnej figury i dobrze ułożone bardzo przez Polaków chwalone” – opisywał je 9 czerwca 1550 r. poseł austriacki Zygmunt Herberstein. Nieszczęśliwe, wchodzące w wiek staropanieński i cały czas wiernie stojące u boku matki – oto, jak wyglądał los trzech najmłodszych Jagiellonek.