Pozycja Władysława Gomułki zaczęła się chwiać już w 1964 r., kiedy to, po obaleniu Chruszczowa, nowe władze ZSRR pod przewodnictwem Breżniewa nie darzyły polskiego przywódcy pełnym zaufaniem. Gomułka miał tego pełną świadomość, dlatego też sam nosił się z zamiarem rezygnacji, lecz z powodu trudności wewnętrznych PRL w latach 1967-1970 nie zdecydował się na ten krok.
Gierek zastępuje Gomułkę na stanowisku I sekretarza KC PZPR
Coraz szybciej postępująca niepopularność I sekretarza, początkowo w sferach inteligenckich, a potem również w szerszych kręgach społecznych, przyspieszyła jego ostateczny upadek. Wydarzenia grudniowe na Wybrzeżu w 1970 r. okazały się gwoździem do trumny ekipy Gomułki i premiera Cyrankiewicza.
20 grudnia na VII plenarnym posiedzeniu KC PZPR opowiedziano się za wnioskiem Biura Politycznego o odwołaniu Władysława Gomułki i jego najbliższych współpracowników z Komitetu Centralnego. I sekretarzem mianowano jednego z najpopularniejszych działaczy - Edwarda Gierka, I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Katowicach.
Był on przedstawicielem nowego pokolenia, mającego inne priorytety i odmienną wizję socjalistycznego państwa. Wnioskował on o przyjęcie do Komitetu Centralnego Edwarda Babiucha, Piotra Jaroszewicza, Mieczysława Moczara, Stefana Olszowskiego i Jana Szydlaka.
„Epoka Gierka”
23 grudnia Sejm powołał rząd z Jaroszewiczem jako premierem, a nowym przewodniczącym Rady Państwa został w miejsce Mariana Spychalskiego ustępujący premier Józef Cyrankiewicz, zastąpiony ponad rok później przez profesora historii Henryka Jabłońskiego. Mieczysław Moczar, mimo początkowego wyniesienia, również w niedługim czasie został usunięty ze stanowiska w KC oraz szefostwa ZBoWiD (Związku Bojowników o Wolność i Demokrację).
W wyniku generalnej przebudowy najwyższych kadr państwa swoich stanowiska utraciło 75% I sekretarzy wojewódzkich i 53% sekretarzy, 45% I sekretarzy powiatowych, a także 61% ministrów, 62% kadr kierowniczych w Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, 35% wiceministrów, 25% kierowników instytucji centralnych, 50% przewodniczących wojewódzkich i 30% powiatowych rad narodowych. Był to wyraźny sygnał, że w dziejach PRL nastąpiła nowa epoka, trwająca przez następne dziesięć lat, aż do powstania „Solidarności”.
Tekst Edward Gierek I sekretarzem KC PZPR autorstwa M. G.-K.został pierwotnie opublikowany na stronie Muzeum Historii Polski. Materiał opublikowany na licencji CC BY-SA 3.0.
Czytaj też:
„Gierek” z datą premiery i nowymi zdjęciami. Na ekranie plejada gwiazd