18 lutego 1386 roku jest przełomową datą w historii Polski. To wtedy Jadwiga Andegaweńska poślubiła władcę pogańskiego kraju. Wszyscy ówcześni zdawali sobie sprawę z wyjątkowości tego wydarzenia. Czy jednak panowie polscy wysuwając propozycję korony dla Jagiełły w 1384 roku wiedzieli o tym, że ojciec nowej dynastii, stając na czele ich Ojczyzny, rozpocznie najświetniejszy okres w jej dziejach?
W 1386 roku powstał zalążek przyszłej potęgi Europy środkowo-wschodniej. Nie należy się więc dziwić, że plany zaślubin polsko-litewskich odbiły się echem i wywołały poruszenie, zwłaszcza w Zakonie Krzyżackim i Rzeszy Niemieckiej. Poruszone zostało także serce i, a może nawet przede wszystkim, rozum Wilhelma Habsburga, niedoszłego męża Jadwigi.
Małżeństwo sprzed lat
Kiedy jednak Wilhelma sprowadzono do zamku królewskiego, do łożnicy, by poznał tajniki łoża z królową Jadwigą, staraniem i na rozkaz panów polskich bardzo niechętnych temu związkowi usunięto go w haniebny i obraźliwy sposób, i wypędzono zarówno z zamku, jak i z sypialni i nie dopuszczono w ogóle do spełnienia małżeństwa ze wspomnianą królową. A królowa Jadwiga, przerażona usunięciem Wilhelma z zamku, zamierzała zejść do niego do miasta.
Kiedy staraniem i na rozkaz panów polskich zastała bramy zamknięte, usiłowała je własnoręcznie wyważyć toporem, który jej na żądanie podano – tak przebieg wypadków na dworze krakowskim kilka miesięcy przed ślubem Jagiełły z Jadwigą opisał Jan Długosz. Trudno ocenić czy rzeczywiście polska królowa próbowała wyważyć drzwi toporem, aby dostać się w objęcia ukochanego Wilhelma. Trudno również stwierdzić czy – jeśli do tego doszło – zrobiła to z powodu miłości czy strachu przed małżeństwem z barbarzyńcą.
Bez względu na to, czy Długosza w opisie relacji za bardzo poniosła fantazja, faktem jest, że scena ta pokazuje pełen dramatyzm młodziutkiej panny. Prawdą jest także wizyta Wilhelma w Krakowie, który przybył w sierpniu 1385 roku dopełnić zawartego przed laty małżeństwa.
Jadwiga i Wilhelm zostali sobie poślubieni 15 czerwca 1375 roku, gdy panna młoda miała zaledwie cztery lata. Taka była wola jej ojca Ludwika Węgierskiego oraz ojca jej małżonka księcia Austrii Leopolda III. Związek, aby został uznany za pełnoprawny, musiał jednak być skonsumowany przez młodą parę po osiągnięciu dojrzałości – dla dziewczynek w wieku 12 a chłopców 14 lat.
Gdy Wilhelm przybył do Krakowa w 1385 roku liczył już piętnaście wiosen, mógł więc spokojnie dopełnić małżeństwa. Mariażu tego jednak nie chcieli panowie polscy, gdyż nie przynosił on żadnych korzyści Królestwu Polskiemu. Stąd, po śmierci Ludwika Węgierskiego w 1382 roku oraz koronacji Jadwigi na króla Polski w 1384 roku, pojawił się pomysł przymierza z Litwą, które wydawało się bardziej korzystne, zwłaszcza wobec kłopotliwego sąsiada, którym był Zakon Krzyżacki.
Ten trzeci
Jak podają źródła (znowu Jan Długosz), Wilhelm przebywał także w Krakowie w czasie ślubu swojej niedoszłej małżonki z księciem litewskim: Opowiadają, że w tym czasie także książę Austrii Wilhelm przybył z Austrii do Krakowa potajemnie, w przebraniu kupca, nie bez przyzwolenia królowej Jadwigi i przez cały czas gdy król Polski Władysław przebywał w Krakowie, ukrywał się albo w zamku Łobzowie w Czarnej Wsi, albo w domu Morsztynów (…). A gdy w domu Morsztynów urządzono dokładne śledztwo, podobno wszedł na przygotowane w tym celu belki w kominie i tak zwiódł zbiegów królewskich.
Cała historia związku Jadwigi i Wilhelma w przededniu jej ślubu z Jagiełłą brzmi trochę jak melodramat, a trochę jak powieść kryminalna. Czy taką historię napisało życie? Wiadomo na pewno, że książę austriacki dopominał się swoich praw do małżeństwa z królewną i składał skargi nawet po jej ślubie z Litwinem. W 1387 roku Habsburgowie wytoczyli proces świeżo poślubionej parze przed trybunałem papieskim. Królową oskarżono o bigamię, gdyż Wilhelm twierdził, że doszło do konsumpcji ich związku przez ślubem z Jagiełłą.