Król Polski i Węgier oraz wielki książę Litwy Władysław III za namową legata papieskiego Juliana Cesariniego oraz zachęcony poprzednimi sukcesami pod wodzą Jana Hunyady'ego, w 1443 r. wyruszył na wojnę z Turcją, która zagrażała części Bałkan pod jego panowaniem. Celem krucjaty było opanowanie Adrianopola, europejskiej stolicy Imperium Osmańskiego.
Początkowo sprzymierzona armia pod wodzą Hunyady'ego odnosiło same zwycięstwa - m.in. w bitwie nad Morawą, ale w końcu spotkała się ze skutecznym kontruderzeniem Turków, którzy uniemożliwili zajęcie Adrianopola. Murad II zaproponował Władysławowi bardzo korzystne warunki pokoju, ten jednak nierozważnie zerwał go trzy dni po podpisaniu.
Szykowano nową wielką armię złożoną z Węgrów, Wołochów, Bułgarów, Polaków oraz ochotników z całej chrześcijańskiej Europy. Hunyady zajął wiele zamków i stanął pod Warną, gdzie też dopłynął na statku sułtan.
Bitwa pod Warną
10 listopada 1444 r. doszło do decydującego starcia. Król brał w nim udział osobiście, dowodząc oddziałami węgiersko-polskim ustawionymi w centrum (całości przewodził Hunyady). Po wielu godzinach walk, wódz naczelny usiłował przeprowadzić przemyślane uderzenie, ale przeszkodził mu w tym król, który na nic nie zważając, na czele swoich oddziałów podjął szarżę na pozycje sułtańskie.
Mimo że początkowo oddziałom królewskim udało się przedrzeć na ich tyły, zostały szybko otoczone i wybite łącznie z królem Władysławem, którego głowę jako trofeum złożono sułtanowi.
Po tej klęsce krzyżowcy niewiele mogli już uczynić i ostatecznie zostali całkowicie pokonani. Ciała nieszczęsnego władcy nigdy nie odnaleziono, a głowa, jaką posiadali Turcy (specjalnie przetrzymywana w miodzie, aby się zakonserwowała), różniła się od królewskiej chociażby kolorem włosów: król był brunetem w przeciwieństwie do osoby, której głową szczycili się Turcy.
Dało to asumpt rozmaitym legendom o cudownym ocaleniu Władysława, który ponoć się ukrywał, zamyślając o ponownym stawieniu czoła potędze osmańskiej. Symboliczny nagrobek władcy powstał na Wawelu dopiero wiele wieków później, w 1906 r. Jego autorem był Antoni Madeyski.
Artykuł zatytułowany Zginął Władysław Warneńczykautorstwa M. G.-K. pierwotnie został opublikowany na stronie Muzeum Historii Polski. Materiał został opublikowany na licencji CC BY-SA 3.0.