Polski szlachcic zabił rosyjskiego cara w zamachu. Sam zginął od bomby

Polski szlachcic zabił rosyjskiego cara w zamachu. Sam zginął od bomby

Dodano: 
Wybuch bomby rzuconej przez Ignacego Hryniewieckiego
Wybuch bomby rzuconej przez Ignacego Hryniewieckiego Źródło: Wikimedia Commons / domena publiczna
Aleksander Hryniewiecki w 13 marca 1881 roku przeprowadził udany zamach na rosyjskiego cara Aleksandra II. Zamachowiec z pochodzenia był Polakiem wywodzącym się ze zubożałej szlachty z terenów przedrozbiorowej Rzeczpospolitej. W wyniku wybuchu bomby zginął i car i sam Hryniewiecki.

Słynny zamach z 13 III 1881 r., w którym stracił życie car Aleksander II, był przygotowany oraz przeprowadzony przez Polaka Ignacego Hryniewieckiego. Pochodził on ze zubożałej szlachty wywodzącej się z terenów obecnej Białorusi.

W trakcie studiów na politechnice w Petersburgu, będąc już praktycznie zrusyfikowany, przystąpił do rosyjskiej organizacji rewolucyjnej „Narodnaja Wola”. Hryniewiecki stał się jednym z jej przywódców i m.in. powołał do życia organizacyjną gazetę. W lutym 1881 r. zawiązał spisek w celu zamordowania cara, będącego już niejeden raz celem zamachów.

Jedyny taki zamach w polskiej historii

W wyznaczonym dniu Hryniewiecki wraz z towarzyszami oczekiwał władcy na Newskim Prospekcie nieopodal Pałacu Zimowego. Pierwsza bomba zraniła jadącego obok cesarskiego powozu kozaka oraz przypadkowego chłopca. Car wyszedł z powozu i podszedł do rannych, wyrażając swoje współczucie.

Po wydaniu rozkazu zaopiekowania się rannymi Aleksander ruszył dalej. Nagle podbiegł Hryniewiecki i wywołał eksplozję, znajdując się twarzą w twarz z władcą.

Zacytujmy fragment dokumentu z policyjnego śledztwa:

Kiedy dym opadł, oczom wszystkich […] ukazał się straszliwy widok - oto pomiędzy rozrzuconymi na ziemi rannymi ludźmi znajdował się także car […] poszarpane, odkryte nogi Cesarza [...] mocno krwawiły, ciało było poranione, a twarz spływała krwią. Cesarza od razu odwieziono do Pałacu Zimowego, gdzie otoczony rodziną niedługo później oddał życie. Tymczasem Hryniewiecki, również ciężko ranny, został ujęty i zaprowadzony do szpitala obok Pałacu Zimowego. Kiedy odzyskał przytomność, starano się uzyskać od niego informacje, lecz nic nie powiedział - po półtorej godziny zmarł.

W wyniku procesu innych uczestników zamachu pięciu spiskowców zostało skazanych na śmierć przez powieszenie. W miejscu tragicznego wydarzenia syn Aleksandra II, Aleksander III, wzniósł wspaniały kościół Spas-na-Krowi (Chrystusa na Krwi). Po dziś dzień Hryniewiecki pozostaje jednym Polakiem, który dokonał skutecznego zamachu na życie koronowanego władcy.

W polskiej historii panowanie Aleksandra II kojarzy się z powstaniem styczniowym. Co doprowadziło do największego polskiego zrywu w XIX wieku?

Autorem tekstu Zamach na cara Aleksandra II jest M. G.-K.. Materiał został opublikowany na licencji CC BY-SA 3.0.

Czytaj też:
Kozacy i husarze pod wspólnym sztandarem. W XVII wieku nieraz walczyli razem przeciw Rosji

Źródło: Muzeum Historii Polski