Wkrótce uczynił kolejny krok: wstąpił w szeregi PSL, które było w tym czasie jedynym liczącym się ugrupowaniem opozycyjnym wobec władz komunistycznych. Został poddany represjom organów bezpieczeństwa i 15 listopada 1946 r. pod fałszywym zarzutem szpiegostwa – aresztowany i uwięziony w siedzibie Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. W grudniu przeniesiono go do więzienia przy ul. Rakowieckiej, skąd został zwolniony 10 kwietnia 1948 r.
Ponownie aresztowano go 14 grudnia 1949 r. 29 maja 1952 r. został skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na karę 8 lat pozbawienia wolności za szpiegostwo. W kwietniu 1954 przeniesiono go do więzienia w Rawiczu, a w czerwcu do więzienia w Raciborzu. Ze względu na zły stan zdrowia w sierpniu 1954 zwolniono go na roczną przerwę w odbywaniu kary. 2 marca 1955 r. orzeczeniem Najwyższego Sądu Wojskowego został uznany za niesłusznie skazanego.
Podczas długoletniego przebywania w więziennej celi zyskał pseudonim „Zatopek”. Głośno było wtedy o takim czeskim biegaczu, długodystansowcu, który wygrywał wszystkie zawody: Emilu Zatopku. Bartoszewski był,,Zatopkiem od mówienia". Mówił szybko i długo. I nigdy się nie męczył – wspominał po latach Wiesław Chrzanowski.
Powrócił następnie do działalności publicystycznej, w sierpniu 1955 r. obejmując kierownictwo redakcji wydawnictw fachowych Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Od lipca 1956 publikował teksty w tygodniku „Stolica”. W sierpniu 1957 podjął współpracę z „Tygodnikiem Powszechnym”. Od września do listopada 1963 przebywał w Izraelu na zaproszenie Instytutu Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu, gdzie w imieniu Rady Pomocy Żydom „Żegota” odebrał odznaczenie Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Indywidualne odznaczenie Sprawiedliwy wśród Narodów Świata otrzymał w 1966 r.
W 1970 r. w związku z aktywną działalnością opozycyjną i licznymi kontaktami w krajach zachodnich został objęty zakazem druku w Polsce (do jesieni 1974) oraz poddany represjom. W 1974 r. zaangażował się w działania mające doprowadzić do ułaskawienia skazanych członków organizacji „Ruch” (m.in. Stefana Niesiołowskiego, Andrzeja i Benedykta Czumów). W 1980 r. był sygnatariuszem skierowanego do władz komunistycznych apelu 64 naukowców, literatów i publicystów o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami.
W latach 1980–1981 był członkiem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. W grudniu 1980 r. znalazł się wśród założycieli Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania przy Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. został internowany – początkowo w Areszcie Śledczym w Warszawie-Białołęce, a następnie w ośrodku internowania w Jaworzu na poligonie drawskim. Z internowania zwolniono go 3 maja 1982 r.
Od września 1990 do marca 1995 pełnił funkcję ambasadora RP w Austrii. W 1995 r. był ministrem spraw zagranicznych w rządzie Józefa Oleksego (jako tzw. minister prezydencki, desygnowany przez Lecha Wałęsę).
22 grudnia 1995 r. podał się do dymisji w związku z zakończeniem pełnienia funkcji prezydenta przez Lecha Wałęsę. Ponownie sprawował urząd szefa dyplomacji od czerwca 2000 do października 2001 w rządzie Jerzego Buzka. W latach 1997–2001 zasiadał w Senacie IV kadencji. W latach 2002–2005 był doradcą prezydenta Warszawy Lecha Kaczyńskiego. Od 2007 r. był sekretarzem stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska i jego pełnomocnikiem do spraw dialogu międzynarodowego. Pełnił tę funkcję także w rządzie Ewy Kopacz, aż do czasu swojej śmierci w kwietniu 2015 r.
Tekst Urodził się Władysław Bartoszewski został opublikowany na stronie Muzeum Historii Polski na licencji CC BY-SA 3.0.
Czytaj też:
Krwawy mord w Parośli rozpoczął rzeź wołyńską. Banderowcy nie oszczędzili nawet niemowląt