Od lat 40. I wieku n.e. Maroko było częścią imperium rzymskiego, ale ponieważ geograficznie było odizolowane – również z naukowego punktu widzenia najmniej wiadomo o tym regionie, dlatego archeolodzy traktują go jako niszę. – Na podstawie zdjęć satelitarnych wytypowaliśmy kilka stanowisk, które mają wspólna cechę: owalny plan z wpisanym prostokątem albo kwadratem – relacjonował w rozmowie z PAP Maciej Czapski, archeolog, doktorant z UW i członek polsko-marokańskiej grupy badawczej.
– Wybraliśmy to konkretne stanowisko, bo leży najbardziej na południe. Jest też kilka krótkich opisów tego miejsca w publikacjach francuskich, które dawały wskazówkę, że to mogło być miejsce związane z obecnością rzymskiego wojska – dodawał.
– Mieliśmy szczęście, że zaczęliśmy kopać w dobrym miejscu, bo 500 – 600 m przesunięcia punktu wyjściowego skutkowałoby trafieniem w pustkę. Nasze odkrycie to istotny wkład wiedzy w ogólny stan badań nad rzymskim limesem – systemem rzymskich umocnień granicznych, wznoszonych na krańcach imperium, szczególnie narażonych na najazdy – podkreślał Czapski.
Niezwykłe odkrycie w Maroku. Badacze ujawnili szczegóły
Poproszony o dokładny opis tego, co udało się odkryć, badacz mówił o fundamentach i fragmentach murów zachowanych do wysokości ok. 80 cm. Zachował się też fragment wewnętrznej klatki schodowej oraz fragment bruku od strony południowej, który okalał budynek. Nie zachował się natomiast zewnętrzny mur. W bardzo złym stanie są fragmenty dachówki.
Naukowcy natrafili również na fragmenty uzbrojenia i akcesoriów rzymskich legionistów. – Znaleźliśmy fragmenty oszczepów wojskowych, gwoździ nabijanych na rzymskie sandały, w których chodzili legioniści, fragmenty ozdób, charakterystycznych dla rzymskich pasów wojskowych – wymienił Czapski.
Rzymski system obrony w Maroku
Badacze szukali odpowiedzi na pytanie, w jakim okresie na terenie Maroka funkcjonował rzymski system obrony. – Do tej pory dysponowaliśmy bardzo szerokim datowaniem – wiedzieliśmy, że między I a III wiekiem naszej ery funkcjonował system obronny rzymskiej prowincji. My chcemy zawęzić chronologię i wyjaśnić, czy to był jeden system, czy w różnych okresach funkcjonowały różne systemy. Mamy hipotezę, że odkryty przez nas system funkcjonował w czasach panowania Antoninusa Piusa. Mamy trochę znalezisk wojskowych datowanych na ten okres – ok. II wieku naszej ery – tłumaczył pracownik UW.
Jak dodał, dużo wiadomo na temat sytuacji wojskowej i politycznej tego regionu. – Wiemy, że toczono walki, ale nie znamy szczegółów – jak to się odbywało, czy to były one bardzo ciężkie, i w jakim zakresie. Wiemy, że w niektórych przypadkach skończyło się podpisaniem porozumień na skutek działań dyplomatycznych. Jednak nie znamy szczegółów – wyjaśniał.
Główna uwaga polsko-marokańskiego zespołu skupia się obecnie na ustaleniu, w jaki sposób Rzymianie utrzymywali zdobyte terytoria, i jaką drogą przebiegały kontakty z ludnością miejscową. – Zajmujemy się relacjami na linii administracja – ludność lokalna. Wiemy, że te relacje były dość burzliwe, bo potwierdzają to świadectwa epigraficzne. Chcemy się dowiedzieć, jak Rzymianie kontrolowali przepływ ludności i dóbr – czyli, jak kontrolowali strefę pogranicza – mówił Czapski.