Małżeństwo króla Polski Władysława II Jagiełły z wojewodzianką sandomierską Elżbietą z Pilczy, wdową po kasztelanie nakielskim Wincentym Granowskim, wywołało na dworze królewskim niemałe poruszenie. Żona polskiego monarchy miała już za sobą trzy małżeństwa, była królewską poddaną, a do tego jeszcze jej wiek (ok. 45 lat) nie dawał większych nadziei na potomstwo.
Szlachta oskarżała Elżbietę o stosowanie czarów i tworzyła na jej temat obelżywe wierszyki, a kiedy trzy lata po ślubie królowa zmarła, jej śmierć wywołała na królewskim dworze wielką radość. Nie ulega jednak wątpliwości, że Jagiełło autentycznie kochał Elżbietę z Pilczy Granowską – dla tej miłości był nawet gotów zrzec się królewskiej korony.
Nieszczęśliwe małżeństwa Elżbiety Granowskiej
Elżbieta z Pilczy przyszła na świat ok. 1372 r. jako jedyne dziecko pochodzącego z rodu Toporczyków Ottona z Pilczy i Jadwigi z Melsztyna, siostry wojewody krakowskiego Spytka Melsztyńskiego. Ojciec przyszłej polskiej monarchini należał do bliskiego otoczenia króla Kazimierza III Wielkiego i już w 1352 r. objął urząd starosty ruskiego, który sprawował do 1369 r. Swoją wysoką pozycję utrzymał również za panowania kolejnego władcy Ludwika Węgierskiego.
Czytaj też:
Jagiełło panował w Polsce niemal pół wieku. Jego rządy naznaczone były konfliktem z Krzyżakami
W latach 1371–1372 sprawował urząd starosty generalnego wielkopolskiego, lecz zrezygnował z niego po tym, jak popadł w konflikt z przedstawicielami lokalnej szlachty. Na przełomie 1372 i 1373 r. został kasztelanem wiślickim i był nim do 1376 r., kiedy to mianowano go wojewodą i starostą sandomierskim. Zmarł przed 5 września 1385 r., a Elżbieta została jego jedyną spadkobierczynią. Odziedziczyła po ojcu dobra łańcuckie i Pilicę, co sprawiło, że stała się znakomitą partią dla przedstawicieli polskiej szlachty.
Przez pierwszych kilka lat opiekę nad posiadłościami Elżbiety sprawowała Jadwiga z Melsztyna, ponieważ w chwili śmierci ojca wojewodzianka nie osiągnęła jeszcze pełnoletności. Matka przyszłej polskiej monarchini cieszyła się wśród przedstawicieli szlachty dużą estymą, a kiedy 14 lutego 1386 r. w katedrze na Wawelu wielki książę litewski Jagiełło przyjmował chrzest z rąk arcybiskupa gnieźnieńskiego Bodzęty (Bodzanty), to właśnie Jadwigę wybrał na swoją matkę chrzestną. Udzielił też wdowie po Ottonie z Pilczy pełnomocnictwa do prowadzenia wszelkich spraw sądowych związanych z majątkiem po zmarłym mężu.
Zapewne Jadwiga wraz z córką Elżbietą często bywały na królewskim dworze, lecz Jagiełło nie interesował się wówczas młodziutką wojewodzianką. Zwrócił na nią uwagę dopiero trzydzieści lat później, kiedy obydwoje mieli już za sobą liczne małżeńskie perypetie.