Zbrodnia w Lesie Szpęgawskim została popełniona przez Niemców w pierwszych miesiącach II wojny światowej. Między wrześniem 1939 r. a styczniem 1940 r. okupanci w serii zbiorowych egzekucji zamordowali w pobliżu Starogardu Gdańskiego kilka tysięcy osób, przede wszystkim przedstawicieli pomorskiej inteligencji i pacjentów szpitala psychiatrycznego w Kocborowie.
W wydanym 26 maja komunikacie Instytut Pamięci Narodowej poinformował o odnalezieniu i dokładnym przebadaniu zbiorowej mogiły 84 ofiar zbrodni w Lesie Szpęgawskim.
Pomorskie. Odkryto masowy grób ze szczątkami 84 osób
Oględziny wytypowanych wcześniej terenów i badania przeprowadzono między 8 a 25 maja 2023 roku. Prowadził je prokurator Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku, współpracując z zakresu archeologii i antropologii pod kierunkiem dr. Dawida Kobiałka z Uniwersytetu Łódzkiego. W ich efekcie doszło do odkrycia mogiły o rozmiarach 10m x 5m x 2m, w której znajdowały się szczątki 84 osób.
„Udało się odnaleźć szczątki ofiar zarówno osób dorosłych, jak i dzieci w różnym wieku. Ustalono, że materiał pochodził od minimum 84 osób, w tym przynajmniej sześciorga dzieci/osób młodocianych. Wiek najmłodszego dziecka został oceniony na 3–7 lat. W ekshumowanej mogile przeważały szczątki mężczyzn. Wśród zabezpieczonego materiału zaobserwowano m.in. urazy czaszki powstałe wskutek postrzału” – czytamy w opublikowanym komunikacie.
Wraz ze szczątkami odnaleziono także liczne osobiste pamiątki ofiar, takie jak złote i srebrne obrączki, zegarki, krzyżyki, medaliki, guziki cywilne i wojskowe z okresu II Rzeczypospolitej, polskie monety oraz spinki do mankietów. „Ujawniono i zabezpieczono także łuski i pociski od karabinu systemu Mauser, jak i pistoletowe kalibru 9 x 19 mm Parabellum oraz 7,65 x 17 mm SR Browning. Była to amunicja pozostająca na wyposażeniu funkcjonariuszy III Rzeszy Niemieckiej” – czytamy w komunikacie
Niemcy próbowali zatrzeć ślady zbrodni w Lesie Szpęgawskim
Jak podkreślają badacze z IPN, Niemcy próbowali zatrzeć swoje zbrodnie. W tym celu w 1944 roku dokonywało ekshumacji masowych mogił, popieleniu odkopanych ludzkich szczątków i ponownym ich zakopaniu. Niemcy próbowali zacierać ślady swojej zbrodniczej działalności także w odkrytej mogile.
Odnaleziony materiał kostny ma zostać zbadany w celu ustalenia DNA pomordowanych. „Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku zwraca się z prośbą do osób, których krewni stracili życie z rąk funkcjonariuszy niemieckich na terenie Starogardu gdańskiego oraz powiatu starogardzkiego o zgłaszanie się do Oddziału IPN w Gdańsku w celu zdania relacji o tragicznej historii swoich krewnych oraz ewentualnego udostępnienia materiału genetycznego do dalszych badań identyfikacyjnych” – czytamy.
Zaplanowane są także dalsze analizy chemiczne i geomorfologiczne.
IPN pokazał film z plac archeologicznych
W swoich mediach społecznościowych IPN opublikował też nagranie, na którym pokazano przebieg prac poszukiwawczych.
„Po ofiarach zbrodni w Lesie Szpęgawskim pozostały nieliczne artefakty: złote obrączki, srebrne zegarki, obrączki z metali nieszlachetnych, krzyżyki, medaliki, guziki cywilne, jak i wojskowe z okresu II Rzeczypospolitej, polskie monety drobnego nominału sprzed 1939 roku oraz spinki mankietowe... To ostatnie ślady ludzi, zamordowanych przez Niemców” – czytamy w jego opisie.
Czytaj też:
Polskie bomby w Berlinie. Dywersanci z AK organizowali zamachy w sercu III RzeszyCzytaj też:
W Głubczycach runął pomnik „wdzięczności Armii Czerwonej”. Zacharowa komentuje
Prace na miejscu mogiły ofiar zbrodni w Lesie Szpęgawskim