Powiernik Wallis, prawicowy syn magnata prasowego Esmond Harmsworth zasugerował jej, że dobrym rozwiązaniem byłaby instytucja małżeństwa morganatycznego. W tego typu związku osoba z arystokracji żeni się z przedstaicielką niższego stanu, ale ta poprzez związek nie uzyskuje awansu społecznego. Oznaczałoby to, że choć Edward i Wallis zostaliby małżeństwem, Amerykanka nie miałaby prawa do zastania królową.
Ultimatum dla króla
Była pani Simpson nie odrzuciła tego pomysłu, a zainteresowanie nim miał wyrazić także Edward. Wkrótce jednak na głowę pary wylano kubeł zimnej wody. Rzeczony kubeł trzymał w rękach premier Stanley Baldwin. Szef rządu postawił sprawę jasno – ocenił, że związek króla jest „moralnie nie do zaakceptowania”. Małżeństwo morganatyczne wymagałoby z kolei zgody gabinetu i rządów dominiów koronnych, której także nie było. Stanowczy sprzeciw wyrazili m.in. premierzy Australii i Kanady. Rozdarty między Wallis a powinnością wobec ojczyzny Edward został postawiony przed trudnym wyborem. Premier przedstawił mu trzy scenariusze – abdykacja, rezygnacja z małżeństwa z Wallis Simspon bądź poślubienie jej wbrew stanowisku rządu.
Trudną sytuację, która obciążała ją psychicznie, Wallis postanowiła przeczekać w Cannes, dokąd udała się 3 grudnia. Wcześniej poprosiła Edwarda, by ten nie rezygnował z tronu. W tym czasie w brytyjskiej prasie zaczęła przebijać się krytyka wobec związku króla z rozwódką. W tej atmosferze Edward zdecydował się na abdykację. Stosowne dokumenty podpisał 10 grudnia 1936 roku w Fort Belvedere, a dzień później wygłosił za pośrednictwem BBC mowę abdykacyjną. W jej stworzeniu pomagał Winston Churchill, późniejszy premier Wielkiej Brytanii, który wspierał kontrowersyjną parę. W trakcie przemówienia padły słynne słowa:
Uwierzcie mi, gdy mówię do was, że uznałem za niemożliwe dźwiganie wielkiego ciężaru odpowiedzialności bez pomocy i wsparcia kobiety, którą kocham
W kolejnych godzinach książę Windsoru, jak miał być teraz nazywany były król (tytuł został oficjalnie ogłoszony dopiero po kilku miesiącach, w maju), spotkał się ostatni raz z rodziną. Ojczyznę opuścił 12 grudnia 1936 roku na pokładzie HMS „Fury” i udał się do Australii. Tron po nim objął król Jerzy VI. Co ciekawe, jego brat, który oddał koronę po 325 dniach panowania, nie został nigdy oficjalnie koronowany. Ceremonię planowano bowiem na maj 1937 roku. Zamiast tego, 2 maja 1937 roku Edward został trzecim mężem Wallis Simpson.
Edward XVIII i naziści
Współcześni historycy zgadzają się w opinii, że abdykacja króla z powodu afery obyczajowej była wygodnym pretekstem dla brytyjskiego rządu. W ten sposób gabinet premiera Baldwina pozbył się w przededniu wojny sympatyzującego z nazistami monarchy i jego partnerki, która z równym oddaniem kibicowala III Rzeszy. Odtajnione w 2003 roku archiwa FBI wskazują, że przy Downing Street doskonale wiedziano o faszystowskich skłonnościach pary. Brak zgody na mezalians stał się dla premiera idealnym sposobem na usuniecie niewygodnego króla bez wywoływania skandalu, który niechybnie wybuchłby, gdyby wyszła na jaw prawda o konszachtach pary z rosnącymi w siłę reżimami.
Z sympatią do nazistów Edward nie krył się już po usunięciu z tronu. W październiku 1937 roku udał się wraz z Wallis w podróż do Niemiec, gdzie witany był jak król. I nie bez przyczyny, książę Windsoru knuł z dygnitarzami III Rzeszy plan jego powrotu na tron w razie zwycięstwa Hitlera. Na alpejskim szczycie w Berchstesgaden sfotografowano go hajlującego przed Führerem. Nie jedyny zresztą raz.
Książę i jego wybranka odwiedzili m.in. nazistowski ośrodek Ordensburg Krossinsee koło Złocieńca, a relacje ze spotkania obiegły niemieckie media. Sam Edward zapewniał jednak, że nie rozmawiano o polityce, a jedynie sprawach społecznych, takich jak tanie budownictwo mieszkaniowe.
Kontrowersje towarzyszyły parze także po wybuchu wojny, kiedy to Edward zgłosił gotowość pomocy monarchii, a jego brat wydał nawet zgodę na przyjazd do Londynu. Chcąc uniknąć zamieszek wywołanych przez jego ewentualnych sympatyków, byłego króla natychmiast skierowano jednak do Francji, gdzie przydzielono go do Brytyjskiej Misji Wojskowej w Vincennes.
W kolejnych latach wychodziły na jaw różne afery wynikające z hitlerowskich sympatii uwielbianego niegdyś przez Brytyjczyków króla. W lutym 1940 roku niemiecki ambasador w Hadze ujawnił, że książę odpowiadał za wyciek alianckich planów obrony Belgii. Brytyjczycy nie zamierzali dłużej patrzeć na poczynania byłego króla, który pozostaje w szokująco biskich związkach z nazistami. Postanowiono odesłać Edwarda jak najdalej od politycznej zawieruchy.