Pod koniec swego życia stała się poniekąd symbolem Wielkiej Brytanii. Jej diamentowy Jubileusz, w 1897 roku, był hucznie celebrowany. Wiktoria rządziła już 60 lat, dłużej niż jakikolwiek brytyjski król wcześniej. Były to jednak jej ostatnie lata panowania. W 1899 roku w Południowej Afryce wybuchła tzw. II wojna burska. Brytyjczycy toczyli walkę z republikami burskimi, które stawiały niezwykle zacięty opór światowemu mocarstwu.
Królowa, która już kilkadziesiąt lat wcześniej poświęciła wiele czasu na wojnę krymską, znów ochoczo zainteresowała się konfliktem. Wojna okazała się krwawa, a królowa brytyjska bardzo przeżyła konflikt i straty w ludziach. Osobiście pisała listy do wdów po oficerach. Ponadto w 1900 roku zmarł jej syn Alfred oraz wnuk Chrystian Victor, a także jej dawna dama dworu. Na domiar złego u jej córki Vicky zdiagnozowano raka.
Te przykre wydarzenia sprawiły, że podupadła na zdrowiu i pogrążyła się w depresji. Zmarła rok później, w 1901 roku. Królowa przed śmiercią wydała wiele różnych poleceń odnośnie swego pogrzebu, m.in. miało nie być czerni, jej ciało miało nie być pokazywane publicznie, a do grobu chciała zabrać wiele ze swych pamiątek. Wiktoria chciała też pokazać swoje wsparcie w toczącej się nadal wojnie burskiej. Z tego powodu trumnę królowej wieziono na lawecie działa.
„Babka Europy” symbolem XIX wieku
Królowa Wiktoria była złożoną osobą, która to od osiemnastego roku życia, przez 64 lata była monarchinią jednego z najpotężniejszych państw XIX wieku, które za jej rządów kontrolowało czwartą część globu. Na jej cześć nazwano wiele odkrywanych wówczas obiektów geograficznych, m.in. słynne afrykańskie Wodospady Wiktorii.
W ciągu długiego panowania wielokrotnie przeprowadzano zamachy na jej życie. Usiłował tego dokonać, m.in. Ruch Fenian, dążący do niepodległości Irlandii, który w królowej widział swego wroga, Wielką Brytanię.
Królowej Wiktorii przypisywano zachowanie rozpuszczonego dziecka. Zarzucano jej brak humoru i rzekome powiedzenie „nie rozbawiło nas to”, które miała wypowiadać gromiąc wszelkie próby żartów. Spekulacje te są jednak podważane przez historyków, a sama królowa miała często sama żartować i śmiać się gromko z dowcipów innych. Można powiedzieć, że wychowywanie przez nią dzieci pozostawiało wiele do życzenia. Choć, z drugiej strony, żywo interesowała się losami (części) ze swych potomków zasypując ich ogromną korespondencją.
Wiktoria zostawiła po sobie pokaźną liczbę napisanych dzienników, które w większości zostały opublikowane przez nią samą albo później przez rodzinę królewską. Była także utalentowaną artystką, malowała liczne akwarele oraz rysunki. Była również miłośniczką muzyki. Wśród goszczących u niej pianistów był między innymi Ignacy Jan Paderewski, jeden z przyszłych polskich działaczy niepodległościowych. Polak swą grą zachwycił królową.
Wiktoria stała się jedną z ikon monarchii brytyjskiej, której udało się przetrwać perturbacje XIX i XX wieku. Nie tylko jej rodzina, ale również zwykli ludzie, zaczęli nadawać imię Wiktoria swoim dzieciom, na jej cześć. Królowa pozostawiła na tronach różnych europejskich państw licznych potomków, którzy przejęli panowanie m.in. w Hiszpanii, Jugosławii, Norwegii, Prus, Rosji czy Szwecji – zawdzięcza temu przydomek „babka Europy”.
Król Edward VII, mimo że nie został dobrze przygotowany przez królową Wiktorię do roli głowy państwa, okazał się dobrym władcą. W 1914 roku rozległa rodzina Królowej walczyła naprzeciwko siebie na frontach I wojny światowej. Po obu stronach barykady ścierali się ze sobą wnukowie Wiktorii, w tym dwóch najbardziej znanych, Król Wielkiej Brytanii Jerzy V i Cesarz Niemiecki Wilhelm II.
Artykuł zatytułowany Królowa Wiktoria – „babka Europy” napisał Michał Rastaszański. Materiał został opublikowany na licencji CC BY-SA 3.0.
Czytaj też:
Królowa Elżbieta II odebrała wzruszający prezent. Upamiętnia jej zmarłego męża