Kim są Talibowie? Początki islamskiego ugrupowania, które przejeło władzę w Afganistanie

Kim są Talibowie? Początki islamskiego ugrupowania, które przejeło władzę w Afganistanie

Dodano: 

Punktem zwrotnym talibskiej ofensywy w Kandaharze była bitwa o niewielkie miasto Spin Boldak położone przy granicy z Pakistanem. Dnia 12 października 1994 roku Talibowie zaatakowali. Siły fundamentalistów były złożone z około 200 bojowników podzielonych na trzy kolumny. Oddziały uderzeniowe po prostu wjechały do centrum Spin Boldak i rozpoczęły konfrontację. Zaskoczenie, przewaga liczebna atakujących, prawdopodobne wsparcie ze strony pakistańskiej artylerii, a także lepsza organizacja nieprzyjaciela spowodowały całkowitą klęskę ludzi Hekmatyara. Po zaledwie dwóch godzinach Uczniowie Boga zatriumfowali.

Zwycięstwo w Spin Boldak sprawiło, że Talibowie przechwycili skład broni należący poprzednio do Hezb-e Islami. Dzięki temu zyskali tysiące sztuk amunicji oraz karabinów typu kałasznikow, a także pierwsze pojazdy. Odtąd radykałowie zaczęli stanowić siłę, z którą wszyscy lokalni gracze musieli się poważnie liczyć.

Następne działania Uczniów Boga były ściśle związane z polityką Pakistanu. Islamabad pragnął zaś jak najszybszego odblokowania szlaków handlowych wiodących przez Afganistan do Azji Centralnej. Z tego powodu główny architekt biznesowych planów kraju nad Indusem generał Nasirullah Babar, szef pakistańskiego MSW, rozpoczął zakulisowe negocjacje. W ich trakcie za pośrednictwem swoich wysłanników starał się pozyskać lokalnych dowódców, którzy władali zachodnią częścią afgańskiego państwa.

Umiejętności dyplomatyczne Babara nie przyniosły jednak spodziewanych efektów. Watażkowie pozostali raczej nieufni wobec koncepcji wysuwanych przez rozmówców z Islamabadu. Tylko część spośród najważniejszych eksmudżahedinów regionu obiecała zapewnić bezpieczeństwo pakistańskim ciężarówkom.

Pomimo fiaska pertraktacji (wspartych autorytetem premier Benazir Bhutto) Babar postanowił wykonać jeden krok naprzód: pod koniec października 1994 roku zgodził się bowiem, aby konwój transportowy ruszył w drogę. Kolumna 30 ciężarówek (wiozących głównie lekarstwa), jadąc poprzez Kandahar i Herat, miała osiągnąć Aszchabad. Nigdy jednak do tego nie doszło. W okolicach Kandaharu pojazdy zatrzymała blokada drogowa. Broniły jej duże siły lokalnych dowódców, ponieważ afgańscy warlordowie obawiali się, że Pakistańczycy mogą przewozić ciężarówkami broń lub nawet spowodować niepokoje społeczne. Z tego powodu internowali cały transport.

Islamabad znalazł się więc w niewygodnej sytuacji. Zgodnie z niektórymi źródłami pakistański rząd poprosił o pomoc Talibów. Część relacji mówi jednak coś zupełnie innego. Według nich Taliban sam wmieszał się do sprawy porwania, jako że zamierzał uwolnić dwóch prominentnych członków ruchu aresztowanych wraz z zatrzymanymi Pakistańczykami. Niezależnie od tego jak było naprawdę, należy stwierdzić, że w obecnej sytuacji radykałowie stanowili ostatnią deskę ratunku dla więźniów oraz zszarganego wizerunku Pakistanu.

W pierwszych dniach listopada 1994 roku Talibowie przystąpili do działania. Najpierw przegrupowali swoje siły, przygotowując je na uliczne starcia. Następnie zaś ruszyli w kierunku miasta. Bitwa rozpoczęła się rankiem 3 listopada. Na samym początku batalii Uczniowie Boga zaskoczyli, a w dalszej kolejności zupełnie rozbili oddział eksmudżahedinów strzegący porwanego konwoju. Po uwolnieniu internowanych fundamentaliści zaatakowali centrum Kandaharu. Skoncentrowane uderzenie wywołało panikę w szeregach wroga. Poza tym szybkie zakończenie boju ułatwiło przejście części nieprzyjaciół na stronę agresorów. Ostatecznie do zmierzchu 4 listopada cała aglomeracja całkowicie przeszła pod kontrolę Talibanu.

Nieubłagany napór

Zdobycie Kandaharu potwierdziło hegemonię ruchu w całym wilajecie. Sukces Talibów wykraczał jednak daleko poza jedną prowincję. Opanowanie drugiego po Kabulu największego miasta na terytorium Afganistanu sprawiło, że radykałowie stali się najpotężniejszą grupą zbrojną na południu kraju. Dodatkowo potencjał Talibanu został wzmocniony przez bogate łupy wojenne. Po zajęciu usytuowanego pod Kandaharem lotniska oraz okolicznych magazynów w ich ręce wpadły tysiące ton amunicji, broni ręcznej, dziesiątki pojazdów, czołgi, a nawet myśliwce bojowe.

Wsparcie ze strony Pakistanu wraz z pozytywnym wizerunkiem Talibanu sprawiły, że ruch błyskawicznie podporządkował sobie pasztuńskie południe kraju. Do lutego 1995 roku fundamentaliści opanowali całkowicie kilkanaście prowincji Afganistanu. Ponadto na tym etapie wojny Uczniowie Boga ponieśli stosunkowo niewielkie straty.