Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej został ustanowiony przez Sejm jako święto państwowe w 2004 roku. Celem było rozszerzenie wiedzy i propagowanie informacji o polskich symbolach narodowych, w duchu patriotycznym. Nie jest to dzień wolny od pracy, ale Polacy często biorą tego dnia urlop, korzystając z okazji, że leży on pomiędzy wolnymi od pracy Świętem Pracy, a Świętem Narodowym Trzeciego Maja.
Dlaczego dzień flagi obchodzony jest 2 maja?
Dzień flagi nieprzypadkowo jest obchodzony 2 maja. Oczywiście przy ustanowieniu święta nie bez znaczenia było położenie tego dnia między dwoma innymi państwowymi świętami, co w założeniu ma sprzyjać skłonieniu do patriotycznych refleksji.
Ważna jest również sama data 2 maja. To właśnie 2 maja 1945 roku na pruskiej Kolumnie Zwycięstwa w Berlinie zawisła polska flaga, umieszczona tam przez żołnierzy Wojska Polskiego biorących udział w zdobyciu Berlina wraz z Armią Czerwoną. Dodatkowo w PRL-u to 2 maja polskie flagi były zdejmowane, żeby nie pozostały w miejscach publicznych na 3 maja, którego świętowanie było zakazane przez ludowe władze. W wolnej Polsce flagi dumnie wiszą przez całe trzy dni.
Również 2 maja obchodzony jest również Dzień Polonii i Polaków za Granicą, święto państwowe ustanowione w 2002 roku, a więc dwa lata wcześniej niż Dzień Flagi. Inicjatywę ustanowienia święta podjął Senat, a jego uzasadnieniem ma być uznanie wielowiekowego dorobku i wkładu Polonii i Polaków za granicą w odzyskanie przez Polskę niepodległości, wierność i przywiązanie do polskości oraz pomoc Krajowi w najtrudniejszych momentach.
Historia polskich barw narodowych
Korzenie polskich barw narodowych sięgają królewskich herbów dynastii Piastów. To wtedy polscy władcy zaczęli używać jako swojego herbu białego orła na czerwonym tle. Biały orzeł w czerwonym polu utrzymywał się także w czasach Jagiellonów. Był to wtedy symbol wykorzystywany na tarczach oraz na chorągwiach królewskich i państwowych.
Barwami królewskimi w czasach Rzeczypospolitej Obojga Narodów była z kolei chorągiew złożona z trzech pasów: dwóch czerwonych umieszczonych w dole i na górze oraz przedzielającego je pasa białego, na których umieszczano zwykle czterodzielny herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Barwy biała i czerwona były używane też w proporcach przyczepianych do kopii polskich husarzy. W tradycji wojskowej wykształciły się z kolei stroje, a następnie mundury w kolorach białym, czerwonym i granatowym. Później takie barwy odróżniały też Polaków w wielonarodowych armiach walczących u boku Napoleona.
Jednoznacznie jako barwy narodowe kolory biały i czerwony zostały wykorzystane w pierwszą rocznicę uchwalenia konstytucji 3 maja. Podczas uroczystych obchodów damy wystąpiły w białych sukniach przepasanych czerwoną wstęgą, a panowie nałożyli na siebie biało-czerwone szarfy.
Polskie barwy narodowe formalnie zostały po raz pierwszy określone w czasie powstania listopadowego. Od wybuchu powstania zaczęto używać różnych kokard jako symbolu walki o niepodległość. Jako znaku przynależności do zrywu niepodległościowego używano kokardy białej. Bardziej radykalne Towarzystwo Patriotyczne używało z kolei kokardy błękitno-biało-czerwonej. Używano też kokard dwukolorowych – biało-czerwonych.
7 lutego 1831 roku na wniosek posła Walentego Zwierkowskiego z Towarzystwa Patriotycznego, Sejm podjął odpowiednią uchwałę. Jako polskie barwy przyjęto kompromisowo barwy biało-czerwone. Uchwała była pierwszym w dziejach Polski i jednym z pierwszych na świecie aktów prawnych regulujących kwestię barw narodowych.
Polska flaga współcześnie
Barwy biało-czerwone były od tej pory konsekwentnie używane w okresie zaborów jako narodowe barwy Polski. 3 maja 1916 roku już w formie flag, barwy biała i czerwona zostały po raz pierwszy użyte masowo dla uczczenia 125. rocznicy uchwalenia Konstytucji. Samo powstanie współczesnych flag narodowych nie jest starym zjawiskiem, gdyż związane jest bezpośrednio z powstaniem państw narodowych, a więc można je datować dopiero od XVIII wieku.
Po odzyskaniu niepodległości barwy i kształt flagi zostały uchwalone przez Sejm Ustawodawczy 1 sierpnia 1919 roku. Od tamtej pory kolory biały i czerwony na polskiej fladze (chociaż w różnych odcieniach) potwierdzały kolejne władze państwowe. Do dziś flaga jest jednym z najważniejszych symboli Rzeczpospolitej.
Czytaj też:
Pierwszy strajk w Ameryce przeprowadzili Polacy. Niezwykła historia JamestownCzytaj też:
„Neolityczna Wieliczka”, „karpacka Troja”, „polskie Stonehenge”. 6 miejsc na majówkę dla pasjonatów historii