Historia staropolska

„Trylogia” Sienkiewicza, z rozmachem zekranizowana przez Jerzego Hoffmana, trwale ukształtowała wizerunek siedemnastowiecznej szlachty. Powszechnie znana jest irytująca wręcz szlachetność Jana Skrzetuskiego. Czy bohater spod Zbaraża był...

Dwa i pół wieku zmagań Polski z państwem Zakonu Krzyżackiego zakończyło się na krakowskim rynku, gdy Albrecht Hohenzollern, ostatni mistrz zakonu, złożył królowi polskiemu Zygmuntowi I Staremu hołd lenny, zwany później hołdem pruskim....

Andrzej Kmicic, podobnie jak wielu innych bohaterów Trylogii Sienkiewicza miał swój pierwowzór w rzeczywistości. „Historyczny” Samuel Kmicic również żył w dobie „potopu” i wojny z Carstwem Moskiewskim, ale prezentował się zupełnie...

28 marca 1969 premierę miał „Pan Wołodyjowski”, pierwszy polski film z takim budżetem i rozmachem. Tytułowym bohaterem ekranizacji powieści Sienkiewicza był Michał Wołodyjowski. Postać miała swój pierwowzór w historii. Kim był...

Sytuacja polskich Tatarów w drugiej połowie XVII wieku była skomplikowana. Wszystko przez wojny prowadzone przez Rzeczpospolitą z muzułmańską Turcją. Lipkowie zmieniali strony, ale ostatecznie duża część z nich wsparła w wojnach...

18 lutego 1386 roku odbył się ślub Jadwigi Andegaweńskiej z Władysławem Jagiełłą. Wcześniej jednak, Jadwiga w wieku pięciu lat została zaręczona z Wilhelmem z dynastii Habsburgów. Gdy możni zdecydowali o jej ślubie z litewskim księciem,...

Zofia Holszańska to czwarta i ostatnia żona Władysława Jagiełły. Polski władca poślubił ją 7 lutego 1422. Młodziutkiej dziewczynie zaoferowano tytuł królowej, jednak wiązała się z tym konieczność wyjścia za mąż za 70-letniego mężczyznę i...

Po 146 latach krzyżackiego ucisku mieszkańcy Prus Królewskich podjęli zdecydowane kroki, dzięki którym ostatecznie powrócili pod panowanie króla polskiego. Na początku lutego 1454 roku obsadzając Wielki Młyn Gdańszczanie wystąpili...

3 stycznia 1619 roku zawarto rozejm w Dywilinie. Traktat zakończył wieloletnią wojnę polsko-rosyjską, będącą następstwem dymitriad. Po zawarciu rozejmu terytorium Rzeczpospolitej osiągnęło największy zasięg w historii.

W nocy z 26 na 27 grudnia 1655 roku Szwedzi odstąpili od oblężenia klasztoru na Jasnej Górze w trakcie potopu szwedzkiego. Obrona Jasnej Góry stała jednym z najważniejszych polskich symboli.

Po kilku miesiącach stopniowego zajmowania terytorium Rzeczypospolitej w czasie potopu, król szwedzki Karol X Gustaw zrezygnował z planu koronowania się na króla Polski. Miał wówczas już inne plany - chciał dokonać rozbioru okupowanego...

Wieloletnie zmagania z Niemcami wymagały od Bolesława Chrobrego nie lada zmysłu taktycznego. Jakimi fortelami posługiwał się, żeby obronić polskie granice?

Jan Kazimierz Waza 20 listopada 1648 roku został wybrany przez szlachtę na polskiego króla. Jako monarcha był surowo oceniany już przez współczesnych. Bilans jego dwudziestoletnich rządów był dla Rzeczpospolitej katastrofalny. Czy...

Pogrzeby były w nowożytnej Rzeczypospolitej doniosłymi wydarzeniami, nie tylko w warstwie liturgicznej, ale także jako odbicie ówczesnej kultury. Wystawność i przepych pokazywały splendor rodu zmarłego, zaś warstwa tekstowa i wizualna...

31 października 1424 r. przyszedł na świat długo i niecierpliwie wyczekiwany syn króla Władysława Jagiełły – Władysław, nazwany później Warneńczykiem. Na polski tron wstąpił jako dziecko, rządził zaledwie 10 lat, zginął młodo,...

25 października 1651 roku okręt należący do Kurlandii, lennika Rzeczpospolitej, dotarł do Gambii. W ten sposób powstała pierwsza kolonia należąca do tego księstwa, a co za tym idzie, lennie podporządkowana samej Rzeczypospolitej. Kolejną...

Bitwa pod Kamieńcem Podolskim z 22 października 1633 roku należy do mniej znanych epizodów walk polsko-tureckich. Mimo trwającej wojny z Rosją, Rzeczpospolitej udało się odeprzeć najazd awanturniczego Mehmeda Abazy paszy. Dzięki...

Bitwa pod Parkanami, a w zasadzie dwie bitwy w tym miejscu miały miejsce niecały miesiąc po odsieczy wiedeńskiej, w dniach 7 i 9 października. To stosunkowo mało znane starcie wśród osób interesujących się historią. Pod pewnymi względami...

23 września 1648 roku, w trakcie powstania Chmielnickiego, doszło do bitwy pod Piławcami, bodaj najbardziej haniebnej porażki w nowożytnych dziejach kraju. Już wcześniej Rzeczpospolita była świadkiem klęski nad Żółtymi Wodami i pod...

Bitwa pod Beresteczkiem rozpoczęła się 28 czerwca 1651 roku. Najważniejsze starcie wojny polsko-kozackiej odbiło się szerokim echem nie tylko w państwach sąsiednich, ale także na zachodzie Europy. Była to jedna z największych bitew XVII...